مطالعه عددی تأثیر نفوذپذیری آبشکن‌ها بر الگوی فرسایش و رسوب‌گذاری در قوس 90 درجه ملایم

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه رازی-پردیس کشاورزی و منابع طبیعی-دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی-گروه مهندسی آب

2 استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه رازی، کرمانشاه

3 استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

10.22034/ceej.2018.8238

چکیده

رودخانه تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند زمین­شناسی منطقه، توپوگرافی دره رودخانه، خصوصیات مواد آبرفتی سیلاب­دشت رودخانه، مشخصات هیدرولوژیکی حوضه آبریز، شرایط هیدرولیکی جریان و نیز نحوه بهره­برداری بشر از آن، تمایل طبیعی به دستیابی به تعادل پویا دارد. طبیعت تغییرپذیری برخی از عوامل فوق سبب می­گردد تا رودخانه حتی در کوتاه مدت و در بازه­های مختلف آن همواره در معرض تغییر و تحول باشد. این تغییرات به ویژه در قوس رودخانه­ها مشهودتر است. در مسیرهای قوسی وجود جریان حلزونی باعث فرسایش شدید ساحل خارجی، بخصوص در سواحل فرسایش­پذیر می­شود. یکی از روش­های ساماندهی رودخانه­ها در محل قوس­ها استفاده از آبشکن­ها است. در مطالعه حاضر از مدل عددی CCHE2D برای شبیه­سازی الگوی جریان و رسوب در یک قوس 90 درجه ملایم، همراه و بدون حضور آبشکن­های دارای طول معادل 20% عرض مجرای قوس، استفاده شد و تأثیر نفوذپذیری آبشکن­ها بر الگوی رسوب­گذاری و فرسایش مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از سه درصد نفوذپذیری 20%، 30% و 50% برای آبشکن­ها استفاده شد. نتایج نشان می­دهندکه با افزایش درصد نفوذپذیری آبشکن­ها، بیشینه عمق آبشستگی و ارتفاع رسوب­گذاری کاهش می­یابد. به عنوان مثال حداکثر میزان فرسایش در آبشکن­های با نفوذپذیری 50%، به ترتیب 09/13و 65/20 درصد نسبت به آبشکن­های با نفوذپذیری 30% و 20% کاهش یافته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Numerical Study of The Effect of Spur Dike’s Permeability on Erosion and Sedimentation Patterns in a 90° Mild Bend Using the CCHE2D Model

نویسندگان [English]

  • Parya Fatahi 1
  • Ali Arman 2
  • Javad Zahiri 3
1 Campus of Agriculture and Natural Resources, Razi University, Kermsanshah
2 Campus of Agriculture and Natural Resources, Razi University, Kermsanshah
3 Assistant professor, Agricultural Sciences and Natural Resources University of Khuzestan
چکیده [English]

Rivers are considered as one of the main sources of water and energy for human beings, and are considered as the aorta of human societies. Protecting the river bank against the erosion and degradation caused by the water flow, using various types of flow control structures is considered as a common method in river engineering science. One of the most important flow control structures is spur dikes that divert the flowing attack from the sides and critical areas and direct the flow towards the central axis of the river. Several researches have been conducted concerning the effect of spur dikes in protecting the river bank in bends such as: Barbhuiya and Dey (2004), Nasrollahi et al. (2008), Zhang et al. (2009). The purpose of the present study is to study the flow and sediment pattern in a 90-degree mild bend, with and without spur dikes with different permeability percentages.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Spur dike
  • 90 degree mild bend
  • CCHE2D numerical model
  • Permeability

مراجع

تاج­بخش م، موسوی جهرمی ح، "مدل­سازی تأثیر آبشکن­های رودخانه­ای در کنترل فرسایش ساحل با مدل دو بعدی CCHE2D"، مجله پژوهش آب ایـران، شماره 38، 1392، 89-79.
حسنی­نیا ا، احدیان ج، فتحی ا، حسنی­نیا ع، "بررسی اثرطول بال آبشکن L شکل در قوس 180 درجه بر آبشستگی اطراف آن با استفاده از CCHE2D "، نهمین سمینار بین­المللی مهندسی رودخانه دانشگاه شهید چمران اهواز، شهریور ماه 1391.
ظهیری ج، کاشفی­پور س م، شفاعی­بجستان م، قمشی م، "تأثیر پارامترهای هندسی ریپ رپ بر محافظت آبشکن­ها در قوس 90 درجه"، مجله علمی- پژوهشی علوم و مهندسی آب، جلد 35، زمستان 1391، 49-58.
نشریه سازمان مدیریت و برنامه­ریزی کشور، "راهنمای طراحی، ساخت و نگهداری آبشکن­های رودخانه­ای"، نشریه شماره 516، 1388.
Barbhuiya AK, Dey S, “Turbulent flow measurement by the ADV in the vicinity of a rectangular cross-section cylinder placed at a channel sidewall”, Journal Flow Measurement and Instrumentation, 2004, 15, 221-237.
Fazli, M, Ghodsian M, Salehi SAA, “Experimental investigation on scour around spur dikes located at different positions in a 900 bend”, The 32th Congress of IAHR, Venice, Italy,1-6 July, 2007.
Gill, MA, “Erosion of sand beds around spur dikes”, Journal of Hydraulics Division, 1972, 98(9), 91-98.
Hashemi Najafi F, “Experimental investigation of scouring around L-head Groynes under Clear Water Condition”, M Sc. Thesis, University of Tarbiat Modarres, Tehran, Iran, 2008.
Nasrollahi A, Ghodsian M, Salehi Neyshabouri SAA, “Local Scour at Permeable Spur Dikes”, Journal of Applied Sciences, 2008, 8(19), 3398-3406.
Osman MA, Negmaldin Saeed H, “Local scour depth at the nose of permeable and impermeable spur dykes”, University of Khartoum Engineering Journal 2(1), 1-9. 2012.
Thomson J, “On the origin of windings of rivers in alluvial plains”, Proceedings of the Royal Society, 1976, 5-8.
National center for computational hydroscience and engineering”, User’s Manual-Version 2.0 CCHE2D-GUI-Graphical User Interface for the CCHE2D Model”, First edition, The University of Mississippi, US, 2002.
University of Auckland, “Report 328: Study of Abutment Scour”, Prepared by Kwan F, 1984.
Zhang h, Nakagawa H, Kawaike K, Baba Y, “Experiment and simulation of turbulent flow in local scour around a spur dike”, International Journal of Sediment Research, 24(1), 33-45. 2009.
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
دوره 48.3، شماره 92 - شماره پیاپی 92
پاییز 1397
آذر 1397
صفحه 41-49

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار