بهبود خواص خزشی خاک رس اصلاح شده با نانوسیلیس و الیاف پلی‌پروپیلن (مطالعه موردی: منبع قرضه هسته‌ سد شهید شاهچراغی)

نوع مقاله : یادداشت پژوهشی

نویسندگان

دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان

چکیده

وارفتگی یا خزش به معنی افزایش تدریجی تغییر شکل خاک در طول زمان است که تحت بار ثابت قرار می‌گیرد. پدیده خزش در ژئوتکنیک اهمیت زیادی دارد و در مواردی که زمان و عوامل مؤثر بر آن دخالت دارند، به ­طور دقیق بررسی می‌شود، زیرا زمانی که نشست در سازه رخ می­ دهد مشکلات زیادی از قبیل به وجود آمدن ترک، افزایش تغییرشکل و تنش ایجاد می‌شود که در نهایت از کارایی، بهره‌‌برداری و مدت عمر مفید سازه کاسته می‌گردد. اصلاح رفتار خاک با استفاده از مواد افزودنی مختلف از جمله مسائل مهم پیشِ رویِ محققین در مهندسی عمران می‌باشد. افزودنی‌های رایجی نظیر آهک، سیمان، قیر، خاکستر بادی، خاکستر چوب، سرباره مس، سرباره آهن و غیره در مطالعات پیشین مورد بررسی قرار گرفته‌اند و مواد نانو و پلیمر که استفاده از آن­ها در شاخه‌های دیگر علوم مهندسی منجر به تحولاتی بنیادی شده است و دارای خصوصیات منحصر به ­فردی هستند، در مهندسی ژئوتکنیک در سال‌های اخیر بیشتر مورد توجه واقع شده‌اند. در این پژوهش به بررسی آزمایشگاهی تأثیر مواد افزودنی پلی‌پروپیلن (Polypropylene) و نانوسیلیس (Nano-Silica) بر روی خصوصیات خزشی خاک رس پرداخته شده است، بدین منظور آزمایش‌های تحکیم بر روی خاک تثبیت شده با نانوسیلیس و پلی‌پروپیلن در درصدهای 25/0، 5/0، 1 و 2 درصد و در تنش‌های 25، 50، 100، 200، 400 و 800 کیلوپاسکال انجام شده و نتایج به ­دست آمده برحسب نسبت تخلخل- زمان ترسیم شد که نشان­دهنده کاهش رفتار خزشی خاک رس نرم تحت تأثیر درصدهای نانوسیلیس و الیاف پلی‌پروپیلن می‌باشد؛ به­ طوری­ که با افزایش نانوسیلیس تا 5/0 درصد وزنی خاک، با توجه به مقاومت خاک در برابر نشست، تغییرشکل‌های پلاستیک 11 درصد کاهش یافته و با افزایش بیشتر نانوسیلیس این تغییرشکل‌ها 8 درصد افزایش می‌یابد و همچنین با افزایش الیاف پلی‌پروپیلن تا دو درصد، نسبت تخلخل 14 درصد کاهش یافته که این کاهش تخلخل می‌تواند منجر به کاهش نشست نمونه شود. نسبت Cα/Cc برای خاک مورد مطالعه در محدوده 005/0 تا 03/0 قرار می­ گیرد که تطابق خوبی با سایر تحقیقات دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Improving the Creep Properties of Modified Clay with Nanosilica and Polypropylene Fibers (Case Study: Shahid Shahcheraghi Dam Central Borrow Pits)

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Mirnezhad
  • Abdolhosein Haddad
  • Adel Asakereh
MSc Geotechnical Engineering
چکیده [English]

Long-time Settlements or creep means the gradual increase in deformation of the soil over time, which is subjected to a constant load. The phenomenon of creep is very important in geotechnics and it is carefully investigated in cases where time and factors affecting it are involved, because when settlement occurs in the structure, many problems such as creating cracks, increase in deformation and stress are created, which , reduces the efficiency, utilization and useful life of the structure. Modifying the behavior of soil by using different additives is one of the important issues for the progress of researchers in civil engineering. Common additives such as lime, cement, bitumen, fly ash, wood ash, copper slag, iron slag, etc. have been investigated in previous studies, and nano and polymer materials, whose use in other branches of engineering science has led to fundamental changes and have unique characteristics, have been more interested in geotechnical engineering in recent years.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Creep behavior of soft clay
  • Consolidation test
  • Nanosilica
  • Polypropylene fibers
  • Shahid shahcheraghi dam central borrow pits
Al-Shamrani MA, “Application of the Cα/Cc concept to secondary compression of sabkha soils”, Canadian Geotechnical Journal, 1968, Vol. 35, 15-26 https://doi/org/10.1139/t97-053
Amu OO, Fajobi AB, Oke BO, “Effect of eggshell powder on the stabilizing potential of lime on an expansive clay soil”, Journal of Applied Sciences, 2005, 5 (8), 1474-1478. https://doi/org/10.3923/jas.2005.1474.1478
ASTM, “Standard test method for one-dimensional consolidation properties of soils”, Annual Book of ASTM Standards, D-2435-90, 04-08: 313-323, 1993a.
Bell F, “Lime stabilization of clay minerals and soils”, Engineering geology, 1996, 42 (4), 223-237. https://doi/org/10.1016/0013-7952(96)00028-2
Bibak H, Khazaei J, Moayedi H, “Investigating the effect of a new industrial waste on strengthening the soft clayey soil”, Geotechnical and Geological Engineering, 2020, 38, 1165-1183. https://doi/org/10.1007/s10706-019-01079-6
Gao Y, Zhu H, Yang X, “Application of a relationship between cα and ocr* in 1-d compression analysis for clays”, ASCE, Geoshanghai Conference, 2007, 42-47. https://doi/org/10.1061/40862(194)4
Hassan WHW, Rashid ASA, Latifi N, Horpibulsuk S, Borhamdin S, “Strength and morphological characteristics of organic soil stabilized with magnesium chloride”, Quarterly Journal of Engineering Geology and Hydrogeology, 50,454-459, 2017. https://doi/org/10.1144/qjegh2016-124
Keramatikerman M, Chegenizadeh A, Pu H, “Effect of atrazine contamination on compressibility and permeability characteristics of clay”, 2017, Geotechnical Testing Journal, 2017, 40 (6). https://doi/org/10.1520/GTJ20160270
Latifi N, Vahedifard F, Ghazanfari E, Horpibulsuk S, Marto A, Williams J, “Sustainable improvement of clays using low-carbon nontraditional additive”, International Journal of Geomechanics, 2017, 18 (3), 04017162.
 https://doi/org/10.1061/(ASCE)GM.1943-5622.0001086
Mesri G and Godlewski PM, “Time and stress-compressibility interrelationship”, ASCE, Journal of the Geotechnical Engineering, 1977, 103 (5), 417-430. https://doi/org/10.1061/AJGEB6.0000421
Mesri G, “Coefficient of secondary compression”, Journal of the Soil Mechanics and Foundation Division, American Society of Civil Engineering, 1973, 99, 123-137. https://doi/org/10.1061/JSFEAQ.0001840
Mitchell JK, “Soil improvement-state-of-the-art report”, The 10th international conference on soil mechanics and foundation engineering, Stockholm, 1981, 4, 506-565.
Noll MR, Bartlett C, Dochat TM, “In situ permeability reduction and chemical fixation using colloidal silica”, National Outdoor Action Conference, Las Vegas, NV, 1992, 57-443.
Tabarsa A, Latifi N, Meehan CL, Manahiloh KN, “Laboratory investigation and field evaluation of loess improvement using nanoclay-A sustainable material for construction”, Construction and Building Materials, 2018, 158, 454-463. https://doi/org/10.1016/j.conbuildmat2017.09.096
Vakili MV, Chegenizadeh A, Nikraz H, Keramatikerman M, “Investigation on shear strength of stabilised clay using cement, sodium silicate and slag”, Applied Clay Science, 2016, 124, 243-251. https://doi/org/10.1016/j.clay.2016.02.019
Walker LK, Raymond GP, “The prediction of consolidation rate in a cemented clay”, Canadian Geotechnical Journal, 1968, 5 (4), 192-216. https://doi/org/10.1139/t68-022
Zhang J, “Strength and consolidation properties of clay modified by nano bentonite”, Ferroelectrics, 2021, 580(1), 143-158.
        https://doi/org/10.1080/00150193.2021.1905735