برآورد تغذیه طبیعی آبخوان دشت اردبیل با استفاده از روش CRD

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، کارشناس ارشد آبخیزداری اداره منابع طبیعی و آبخیزداری پارس‌آباد

2 گروه مهندسی آب و عضو پژوهشکده مدیریت آب دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی

3 گروه مرتع و آبخیزداری و عضو پژوهشکده مدیریت آب دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

کمّی کردن مقدار تغذیه آب زیرزمینی از پیش‌نیازهای ابتدایی مدیریت منابع آب زیرزمینی می­باشد. در این پژوهش، روش حرکت تجمعی بارش، CRD (Cumulative Rainfall Departure) که بر اصل بیلان آب استوار است، به­ منظور برآورد تغذیه آب زیرزمینی آبخوان اردبیل مورد استفاده قرار گرفته است. در آبخوان اردبیل به­ دلیل وجود مزارع بسیار، به­ جز بارش، آب آبیاری منبع مهم دیگری برای تغذیه آبخوان به ­شمار می‌آید. بنابراین، لزوم پی­ بردن به نقش هرکدام از این عوامل در مدیریت منابع آب زیرزمینی منطقه احساس می‌شود. در این روش با استفاده از رویکرد بهینه‌سازی با کمینه ­کردن میانگین مربعات خطا، RMSE (Root Mean Square Error) بین تراز آب زیرزمینی مشاهده‌ای و شبیه‌سازی‌شده مقادیر تغذیه برآورد می­ گردد. نتایج نشان داد که در دوره‌ آماری ده‌ساله (مهر 1380 تا شهریور 1390) میزان متوسط آب­دهی ویژه برای آبخوان اردبیل 1/0 و کسری از آب بارندگی و آبیاری که موجب تغذیه‌ آبخوان می‌گردد به ­ترتیب برابر 19/16 و 46/17 درصد می‌باشد. به‌طور کلی میزان تغذیه‌ آب زیرزمینی با روش CRD، 172 میلیون مترمکعب در سال به ­دست آمد که حداقل مقدار تغذیه در سال آبی 87-1386 با 158 میلیون مترمکعب و حداکثر آن در سال آبی 82-1381 با 183 میلیون مترمکعب بود. در این پژوهش شاخص‌های کمی به ­صورت ترکیبی برای واسنجی مدل CRD در آبخوان دشت اردبیل استفاده و سپس ارزیابی و اعتبارسنجی شد. به‌طورکلی، سادگی، ارزانی، سهولت استفاده و نیاز اندک به داده‌های غیرقطعی (مانند میزان آبیاری و پمپاژ) از مزایای این مدل است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Estimation of Natural Recharge of Ardabil Aquifer Using CRD Method

نویسندگان [English]

  • Hossein Ghafari 1
  • Ali Rasoulzadeh 2
  • Majid Raoof 2
  • Abazar Esmeali 3
1 University of Mohaghegh Ardabili and Member of Natural Resources and Watershed Management, Parsabad, Iran
2 Water Engineering Department, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Water Management Research Center, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
3 Rangeland and Watershed Management Department, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Member of Water Management Research Center, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran
چکیده [English]

     Groundwater recharge from rainfall and the return flow of irrigation is essential for sustainable water resources management, groundwater modeling. Quantification of the rate of ground water recharge is a basic prerequisite for efficient ground water resource management. The rate of aquifer recharge is one of the most difficult components to measure when evaluating ground water resources. Numerous techniques are used to quantify recharge rate. One of these techniques is the cumulative rainfall departure (CRD) method. This method is considered to be one of the most promising and attractive due to its ease of use and low cost of application in semiarid areas. Numerous studies have been carried out to estimate groundwater recharge from rainfall. The CRD is a water balance method which depends on groundwater level fluctuations in shallow aquifers as a function of rainfall. Xu and van Tonder (2001) and Rasoulzadeh and Moosavi (2007) used the revised CRD method and Ahmadi et al. (2014) applied the CRD method to assess groundwater recharge in arid and semi-arid region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • CRD method
  • Specific yield
  • Fraction of irrigation
  • Fraction of rainfall
  • Ardabil plain aquifer

مراجع

Ahmadi T, Ziaei AN, Rasoulzadeh A, Davary K, Esmaili K, Izady A, “Mapping groundwater recharge areas using CRD and RIB methods in the semi-arid Neishaboor Plain”, Iran, Arabian Journal of Geosciences, 2015, 8, 2921-2935.
Ahmadi T, Ziaei AN, Davari K, Rasoulzadeh A, Faridhoseini AR, Izadi A, “Estimation of groundwater recharge using various methods in Neishaboor Plain, Iran. In Hadi & Copty (Eds.)”, Groundwater Modelling and Management under Uncertainty (pp. 9-15). London: Taylor & Francis Group, 2012.
Baalousha H, “Using CRD method for quantification of groundwater recharge in the Gaza Strip”, Palestine, Environmental Geology, 2005, 48 (7), 889-900.
Bredenkamp DB, Botha LJ, Van Tonder GJ, Van Rensburg HJ, “Manual on quantitative estimation of groundwater recharge and aquifer storativity”, WRC Report TT 73/95, Pretoria, South Africa, 1995, 407.
Crosbie RS, Binning P, Kama JD, “A time series approach to inferring groundwater recharge using the water table fluctuation method”, Water Resources Research, 2005, 41 (1). DOI: 10.1029/2004WR003077.
Farthing MW, Kees CE, Todd SC, Kelley CT, Miller CT, “Efficient steady-state solution techniques for variably saturated groundwater flow”, Advances in Water Resources, 2003, 26, 833-849.
Ghafari H, Rasoulzadeh A, Raoof M, Eameali A, “Estimation of natural groundwater recharge using WTF method (case study: Ardabil plain aquifer)”, Journal of Civil and Environmental Engineering, 2018, 48 (1), 43-52.
Jones JP, Sudicky EA, McLaren RG, “Application of a fully-integrated surface-subsurface flow model at the watershed-scale: A case study”, Water Resources Research, 44, 1-13.
Rasoulzadeh A, “Three-Dimensional variable-saturated numerical modeling of groundwater management in a coastal aquifer”, PhD Thesis, Shiraz University, 2006.
Rasoulzadeh A, Moosavi SAA, “Study of groundwater recharge in the vicinity of Tashk lake area”, Iranian Journal of Science and Technology, Transaction B, Engineering, 2007, 31, 509-521.
Pahlevani Majdabady M, Rasoulzadeh A, Kanooni A, Ahmadzadeh GR, “estimation of groundwater recharge originating from agricultural irrigation and rainfall in shyramyn plain”, Iran. Irrigation and Drainage, 2020, 69 (1), 107-120.
Scanlon BR, Healy RW, Cook PG, “Choosing appropriate techniques for quantifying groundwater recharge”, Hydrogeology Journal, 2002, 10, 18-39.
Singh A, “Estimating long-term regional groundwater recharge for the evaluation of potential solution alternatives to waterlogging and salinisation”, Journal of Hydrogy, 2011, 406, 245-255.
Soltani S, Abedi J, “Estimation of natural groundwater recharge in Krone sub-basin in Isfahan region using CRD method”, Journal of Water and Watershed, 2010, 4, 92-97.
Sun X, Xu Y, Jovanovic NZ, Kapangaziwiri E, Brendonck L, Bugan RDH, “Application of the rainfall infiltration breakthrough (RIB) model for groundwater recharge estimation in west coastal South Africa”, Water SA, 2013, 39 (2), 221-230.
Varni M, Comas R, Weinzettel P, Dietrich S, “Application of water table fluctuation method to Charaterize groundwater recharge in the Pampa plain”, Argentina, Hydrological Sciences Journal, 2013, 58 (7), 1445-1455.
Website weather in Ardebil, www.ardebil.ir
Whitaker DA, Tosen R, Storry RB, “CRD Method For Groundwater Pumping Assessment in Dolomites”, South Africa, Eurock -Isrm International Symposium, 2009, 157-164.
Xu Y, Van Tonder GJ, “Estimation of recharge using a revised CRD method”, ISSN 0378-4738, Water SA, 2001, 27 (3), 341-343.
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
دوره 53.1، شماره 110 - شماره پیاپی 110
بهار 1402
خرداد 1402
صفحه 115-124

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار