ارزیابی عملکرد روش محفظه مکش هیدرولیکی در رسوب‌زدایی مخازن

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی جندی شاپور

2 گروه مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی جندی‌شاپور دزفول

چکیده

روش‏های لایروبی سیفونی رسوبات برای حل مسأله رسوب­گذاری در مخازن و دریاچه­ها به‏ طور گسترده در دهه‏های اخیر مورد مطالعه قرار گرفته‏اند. بهره­بردار بهنگام استفاده از انواع روش­های مختلف لایروبی سیفونی، با برخی معایب همچون صرف انرژی اضافی، توقف در بهره‏برداری مخزن، هدر رفت آب و تخلیه رسوب بیش از ظرفیت حمل پایین‏دست مواجه نمی‌باشد. در این مقاله تلاش شده با ساخت یک محفظه مکش هیدرلیکی با خم 360 درجه میزان قدرت مکندگی آن ارتقا یابد. برای این منظور ورودی این محفظه به یک بازشدگی ناگهانی مجهز گردید. با این عمل جدایی جریان در ورودی محفظه رخ داده و منجر به تشدید نواحی کم فشار درون آن می‌گردد. در بخش اول تحقیق توزیع عرضی فشار درون محفظه تعیین شد و سپس با تشخیص نواحی کم فشار، نسبت به جایابی بهینه حفره‌های مکنده در کف محفظه مبادرت ورزیده شد. نتایج نشان داد که نسبت فاصله از مرکز خم (r) به شعاع خم (R) برابر 32/0 و راستای شعاعی 135 درجه از ورودی خم به دلیل جدایی جریان و به تبع آن قدرت مکندگی بیشتر، از شرایط مناسب­تری برای مکش برخوردار است.در گام دوم تحقیق نسبت به ارزیابی میزان بازشدگی حفره­ها بر راندمان تخلیه رسوبات پرداخته شد. برای این منظور در پنج سناریوی مختلف، میزان نسبت سطوح بازشدگی در کف محفظه به مساحت لوله انتقال جریان (AD/Ap ) معادل 1/0، 2/0، 3/0، 4/0 و 5/0 نمو داده شد. نتایج نشان داد که با افزایش نسبت AD/Ap ، راندمان رسوب­زدایی محفظه مکش افزایش می­یابد. به طور نمونه در نسبت (AD/Ap )معادل 5/0 میزان راندمان سیستم حداکثر 6/30 درصد ارزیابی می­گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of the Performance of the Hydraulic Suction Method in Sediment Removal of Reservoirs

نویسندگان [English]

  • Mehdi Abasi zade bagheban 1
  • Babak Lashkar-Ara 2
1 Msc student in civil engineering, Jundi-Shapur university of Technology Dezful, Iran
2 Department of Civil Engineering, Jundi-Shapur University of Technology
چکیده [English]

Siphon sediment dredging methods to solve the problem of sedimentation tanks have been widely studied in recent decades. These methods do not have some disadvantages, such as excess energy, stopping tank utilization, waste water, sediment drainage over lower carrying capacity, etc. In this article we tried to make a hydro-suction compartment with U-shaped bend and determining the lateral distribution of pressure inside it. We found the appropriate place for creating suction holes at the bottom of compartment and thanks to centrifugal force and secondary current escalation we could increase the Sediment Removal Efficiency. The study of library resources shows that the reinforcement of the secondary flow in a U-shaped bend with an abrupt opening with the aim of Sediment Removal of reservoirs has not been investigated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Sediment Removal
  • Hydro-suction
  • Settling Basin
  • Reservoir
  • Dredge
ایمان شعار ف، حسن­زاده ی، اعلمی م ت، داننده­مهر ع، "تحلیل عدم قطعیت در تعیین جرم مخصوص رسوبات ته نشین شده در مخازن سـدها"، نشــریه آب و خاک، 1392، 33 (1)، 37-27.
پیشگر ر، ایوب­زاده ع، صانعی م، قدسیان م، "بررسی آزمایشی اثر آرایش روزنه­های مکش رسوب بر عملکرد روش لوله دفن شونده در لایروبی مخازن"، مجله علمی- پژوهشی عمران مدرس، تیر 1394، 10 (1)، 1-12.
پیشگر ر، ایوب­زاده ع، صانعی م، قدسیان م، "بررسی آزمایشی اثر مشخصه­های هندسی و مکانیکی لوله مکش بر کارایی روش هیدروساکشن در تخلیه رسوب"، مجله علمی- پژوهشی عمران مدرس، تیر 1395، دوره 16 (2)، 67-80.
چراغعلی م، احمدی الف، صانعی م، امامقلی­زاده ص، "تأثیر ارتفاع آب بر راندمان روش هیدروساکشن"، کنفرانس ملی مهندسی معماری، عمران و توسعه شهری، بابل، دوره 1، آبان 1394.
خسرونژاد ع، "مطالعه و ارائه راهکارهای عملی طراحی هیدرولیکی روش رسوب­زدایی هیدروساکشن برای رسوب­زدایی مخازن سدهای کشور"، طرح پژوهشی وزارت نیرو به شماره 85100، 1387.
مقصودلونژاد ع، احمدی الف، صانعی م، امامقلی­زاده ص،" تأثیر سرعت در لوله مکش بر راندمان روش هیدروساکشن"، اولین کنفرانس ملی مهندسی معماری، عمران و توسعه شهری، بابل، دوره 1، آبان 1394.
Eftekharzadeh S, “Sediment bypass system for impounding reservoirs”, PhD Thesis, Department of Civil Engineering and Engineering Mechanics, University of Arizona, Tucson, Arizona, 1987.
Fan, J, “Turbid Density Currents in Reservoirs”, Water International, 1986, 11 (3), 107-116.
Hsieh W, Shen H, “Flushing sediment through reservoirs”, Journal of Hydraulic Enginering, 1999, 37 (6), 743-757
Katayama H, Tajima Y, “Pipeline Sediment Transportation Using Hydro Suction Sediment Removal Systems”, Japanese Journal of Multiphase Flow, 2013, 27 (3), 282-289.
Miyakawa M, Hakoishi N, Sakurai T, “Development of the sediment removal suction pipe by laboratory and field experiments”, International Symposium on Dams in A Global Environmental Challenges, June 2014.
Morris GL, Fan J, “Reservoir sedimentation handbook”, McGraw-Hill, New York, 1998.
Okano M, Matano F, Sekimoto T, Katayama H, “Experimental Study on the Hydraulic Characteristics of the Multi-Hole Suction Pipe”, Annual Journal of Hydraulic Engineering, JSCE, 2004, 48, 1393-1398.
Sakurai T, Hakoishi N, “Burrowing-type sediment removal suction pipe for a sediment supply from reservoirs”, Dams and Reservoirs under Changing Challenges 79th Annual Meeting of ICOLD 2011, Switzerland, 2011, 371-378.
Sakurai T, Hakoishi N, “Hydraulic Characteristics of the Burrowing Type Sediment Removal Suction Pipe”, International Symposium on Dams for a Changing World, Kyoto, Japan, 2012.
Sakurai T, Kashiwai J, Kubo Y, “Sediment discharge facility using sheet and pipe”, Civil Engineering Journal, 2006, 48 (12), 30-35, (in Japanese).