ارزیابی اثرات زیست‌محیطی اجرای شبکه آبیاری بر محیط سه‌گانه

نوع مقاله : یادداشت پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی عمران، دانشگاه قم

2 گروه مهندسی منابع آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

ارزیابی اثرات زیست­محیطی (EIA) می­تواند به منظور شناسایی نوع، اهمیت و شدت تغییرات در محیط زیست در نتیجه فعالیت­ها، به کار رود. در نهایت، اطلاعات حاصله از انجام یک EIA کارآمد، می­تواند در اختیار تصمیم­گیران و برنامه­ریزان قرار گیرد. این تحقیق، به بررسی EIA گزینه اجرا یا عدم اجرای طرح شبکه آبیاری سد شهریار بر پارامترهای سه محیط فیزیکی، زیستی و اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی برای دو دوره کوتاه­مدت (معادل با مرحله احداث- 1395 تا 1399) و بلندمدت (معادل با مرحله بهره­برداری-1399 تا 1429) می­پردازد. به منظور کمّی نمودن نتایج طرح از روش ماتریس EIA لئوپولد استفاده می­شود. اثرات گزینه عدم اجرای طرح در محیط سه­گانه نشان می­دهد که عمده پارامترهای فیزیکی که جزء تأثیرات منفی قرار می­گیرند، عبارتند از: کیفیت و کمیت آب سطحی، کیفیت آب زیرزمینی، کیفیت منابع خاک و فرسایش. در ارتباط با پارامترهای زیستی، پارامترهای تراکم و تنوع پوشش گیاهی و رویش­گاه­ها از عمده­ترین پذیرنده پیامدهای منفی زیستی شناخته شده­اند. از پارامترهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می­توان به اشتغال، مهاجرت، درآمد، امکانات رفاهی به عنوان مهم­ترین پارامترهایی که تحت تأثیرات منفی قرار می­گیرند، اشاره نمود. نتایج نشان می­دهد که اجرای طرح در کوتاه­مدت دارای بیش­ترین تأثیر منفی بر محیط زیستی (با نمره 48-) و در بلندمدت، بیش­ترین تأثیر مثبت را بر محیط اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی (233+)، خواهد داشت. به طور کلی، گزینه عدم اجرا، دارای 356- امتیاز منفی و گزینه اجرا، دارای 388+ امتیاز مثبت است. بنابراین نتیجه نهایی ارزیابی طرح، اجرای طرح شبکه آبیاری را توجیه می­کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Environmental Impact Assessment of Irrigation Network Implementation on Triple Environments

نویسندگان [English]

  • Parisa-Sadat Ashofteh 1
  • Omid Bozorg-Haddad 2
1 Department of Civil Engineering, University of Qom
2 Department of Irrigation & Reclamation, Faculty of Agricultural Engineering & Technology, College of Agriculture & Natural Resources, University of Tehran, Karaj
چکیده [English]

The present study investigates the EIA on the implementation of Shahriyar Dam irrigation network design on the physical, biological, and social, economic and cultural components. In this research, the Leopold matrix method is used for EIA. This method can be cost effective in time, cost and volume due to quantitative design results. One of the important innovations of this research is in the type of the case study. In this study, the environmental impacts assessment of irrigation network of Shahriar dam is evaluated. This network is intended to compensate for part of agricultural land damage that is submerged in Shahriar dam reservoir. Obviously, the main purpose of the dam construction is to save about 700 million cubic meters of water for the Gilan and Foumanat irrigation network and somehow it plays an important role for the Sefidrud dam. In short, less than 10% of the dam reservoir volume is allocated to irrigation network water supply.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental impacts
  • Irrigation network implementation
  • Triple environment
  • Leopold matrix

مراجع

ابوالحسنی ن، صیادی م ح، "اثرات منفی زیست‌محیطی سدسازی و راه‌کار کاهش آن"، اولین کنفرانس ملی عمران و توسعه، شت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد لشت­نشا، 1390، چهارم اسفند.
شبانکاری م، حلبیان اح، "بررسی اثرات زیست‌محیطی دریاچه سد زاینده‌رود"، انسان و محیط زیست، 1390، 8 (1)، 42-29.
شیبانی ب، "ارزیابی اثرات زیست‌محیطی در شبکه‌های آبیاری و زهکشی"، اولین همایش ملی چالش‌های منابع آب و کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان، 1392، 24 بهمن، 8-1.
Bailey J, “Environmental impact assessment and management: An underexplored relationship”, Environmental Management, 1997, 21 (3), 317-327.
Canter LW, “Environmental impact assessment”, McGraw Hill Book Company, New York, 1982.
El-Fadl K, El-Fadel M, “Comparative assessment of EIA systems in MENA countries: Challenges and prospects”, Environmental Impact Assessment Review, 2004, 24 (6), 553-593.
Gilbuena R, Kawamura A, Medina R, Amaguchi H, “Environmental impact assessment of structural flood mitigation measures by a rapid impact assessment matrix (RIAM) technique: A case study in Metro Manila, Philippines”, Science of the Total Environment, 2013, 456, 137-147.
Hafez Moghaddas N, Hajizadeh Namaghi H, “Hazardous waste landfill site selection in Khorasan Razavi province, Northeastern Iran”, Arabian Journal of Geosciences, 2011, 4 (1-2), 103-113.
Kuitunen M, Jalava K, Hirvonen K, “Testing the usability of the rapid impact assessment matrix (RIAM) method for comparison of EIA and SEA results”, Environmental Impact Assessment Review, 2008, 28 (4-5), 312-320.
Leopold LB, Clarke FE, Henshaw BB, Balsley JR, “A procedure for evaluating environmental impact”, Washington D. C.: U.S. Geological Survey, Circular 645, 1971.
Liu KFR, Lai J-H, “Decision-support for environmental impact assessment: A hybrid approach using fuzzy logic and fuzzy analytic network process”, Expert Systems with Applications, 2009, 36 (3), 5119-5136.
Montazar A, Nasiri Gheidari O, Snyder RL, “A fuzzy analytical hierarchy methodology for the performance assessment of irrigation projects”, Agricultural Water Management, 2013, 121, 113-123.
NEPA (National Environmental Policy Act). “National Environmental Policy Act of 1969, as amended”, 42 USC Sections 4321-4347. Available at http://ceq.hss.doe.gov/nepa/regs/nepa/nepaeqia.htm, 1970.
Schneider RCS, Lara LRS, Ceolin MM, Kaercher JA, Schneider M, “Environmental impact of castor oil catalytic transfer hydrogenation”, Clean Technologies and Environmental Policy, 2013, DOI: 10.1007/s10098-012-0567-1.
The World Bank Independent Evaluation Group (WBIEG), “An impact evaluation of India’s second and third Andhra Pradesh irrigation projects: A case of poverty reduction with low economic returns”, Washington, D.C., 2008, 130 p.
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
دوره 48.4، شماره 93 - شماره پیاپی 93
زمستان 1397
بهمن 1397
صفحه 91-101

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار