بررسی آزمایشگاهی استهلاک انرژی در انقباض ناگهانی جریان با سطوح آزاد

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

1 معاون دانشجویی دانشگاه مراغه

2 باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران.

3 گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه مراغــه

10.22034/ceej.2018.7908

چکیده

یکی از مشکلات موجود در مراحل ذخیره­سازی و انتقال آب افزایش انرژی جنبشی جریان است که با استفاده از مستهلک کننده‌های انرژی می‌توان آن را کاهش داد. در صورت عدم کنترل به هنگام انرژی جنبشی جریان ریزشی، خسارات قابل توجهی به کانال‌ها و سازه‌های پایین‌دست وارد خواهد شد. یکی از راهکارهای کاهش این انرژی جنبشی مخرب استفاده از حوضچه‌های آرامش و پرش هیدرولیکی می‌باشد. با توجه به اهمیت موضوع در این تحقیق رفتار یک جریان فوق بحرانی با سطح آزاد در مواجهه با انقباض ناگهانی در مسیر جریان، به صورت آزمایشگاهی مورد ارزیابی قرار گرفته است. بر این اساس عدد فرود به عنوان تأثیرگذارترین پارامتر بدون بعد در این زمینه در بازه 3 تا 8 تغییر کرده است. بر اساس نتایج آزمایشگاهی با افزایش عدد فرود جریان بالادست، پارامترهای افت انرژی نسبت به بالادست و پایین‌دست افزایش می‌یابند. همچنین میزان استهلاک انرژی ناشی از انقباض ناگهانی بیشتر از پرش هیدرولیکی آزاد مشاهده شد به طوری که بر اساس افت انرژی نسبت به بالادست، 43/11 درصد و بر اساس افت انرژی نسبت به پایین دست، 03/65 درصد بیشتر از پرش هیدرولیکی آزاد، استهلاک انرژی وجود داشته است. همچنین بیشترین مقدار افت انرژی مربوط به قبل از انقباض ناگهانی می‌باشد که در این مقطع با افزایش دبی جریان و متعاقباً با افزایش عدد فرود، میزان افت انرژی به شدت افزایش یافته است.همچنین مشاهده گردید، تنگ‌شدگی در تثبیت محل پرش مؤثر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Experimental Investigation of Energy Dissipation in the Sudden Choked Flow with Free Surfaces

نویسندگان [English]

  • Rasul Daneshfaraz 1
  • Ali Rezazadeh joudi 2
  • Sina Sadeghfam 3
1 Faculty of Engineering, Department of Civil Engineering, University of Maragheh
2 Young researchers and elite club, Maragheh branch, Islamic azad university, Maragheh, iran.
3 Faculty of Engineering, Department of Civil Engineering, University of Maragheh, Maragheh
چکیده [English]

One problem of accumulation and water flow is the increase in the kinetic energy experienced by the flow. Amortized energy regulators can be used to reduce this effect. If the kinetic energy of the falling flow is not controlled, considerable damage may be done to canals and downstream, structures. Due to the importance of making structures for energy dissipation lots of studies have been done so far that for instance studies of Peterka 1983 and Carvalho and Leandro (2012) must be noticed. A hydraulic jump is a common phenomenon that occurs downstream of hydraulic structures, such as weirs and grates which increase the fluid depth by converting from supercritical to subcritical flow conditions in a relatively short range. These jumps have an important role in the energy dissipation. The possibility of shrinking sections in the supercritical flow that may result from construction of a bridge foundation makes it necessary to calculate the energy dissipation caused by exposure to supercritical flow. In this study, supercritical flow behavior near sudden constrictions is evaluated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Energy dissipation
  • Experimental investigation
  • Choked flow
  • Hydraulic free jump

مراجع

ابریشمی ج، اسماعیلی ک، "پرش هیدرولیکی روی کانال‌های با شیب معکوس با پله مثبت"، امیرکبیر، 1376، 9(35)، 276-292.
اسماعیلی ک، ابریشمی ج، "پرش هیدرولیکی روی کانال‌های با شیب معکوس با پله منفی"، استقلال، 1379، 19(2)، 97-110.
جم م، مرودشتی ا، طالب بیدختی ن، "ارزیابی پرش هیدرولیکی روی حوضچه دندانه دار بلوکی"، مجله هیدرولیک، 1393، 9(1)، 1-10.
راور ز، فرهودی ج، نژندعلی ع، "تاثیر بستر زبر ذوزنقه‌ای قائم بر خصوصیات پرش هیدرولیکی و استهلاک انرژی"، نشریه آب و خاک، 1391، 26(1)، 85-94.
صادق­فام س، "بررسی آزمایشگاهی استهلاک انرژی ناشی از صفحات مشبک"، دانشگاه رازی، پایان­نامه کارشناسی ارشد، 1391.
کاتورانی س، کاشفی‌پور س­م، "اثر مشخصات هندسی مانع و شیب کف دراپ روی شرایط هیدرولیکی جریان در دراپ‌های مانع‌دار"، مجله مهندسی آبیاری، 1393، 27(2)، 51-59.
ولی‌نیا م­م، ایوب‌زاده س ع، یاسی م، "بررسی اثر فاصله بلوک­های کف از دریچه بر طول پرش هیدرولیکی و استهلاک انرژی"، نشریه حفاظت منابع آب و خاک، 1393، 3(3)، 1-10.
Belaud G, Cassan L, and Baume JP, “Calculation of contraction coefficient under sluice gates and application to discharge measurement”, Journal of Hydraulic Engineering, 2009, 135(12), 1086-1091.
Bradley JN, “Hydraulics of bridge waterways”, Journal of Hydraulic, 1973, Des. No. 1, U.S. Department of Transportation, Federal Highway Administration, Washington, D.C.
Carvalho RF, Leandro J, “Hydraulic Characteristics of a Drop Square Manhole with a Downstream Control Gate”, Journal of Irrigation and Drainage Engineering, 2012, 138(6), 569-576.
Chanson H, “Energy Dissipation and Drop Structures in Ancient times: the Roman Dropshafts”, Water 99 Joint Congress, Brisbane, Australia, 1999, 987-992.
Chow VT, “Open channel hydraulics”, McGraw-Hill, New York, 1959.
Dey S, Raikar V, “Scour in Long Contractions”, Journal of Hydraulic Engineering, 2005, 131(12), 1036-1049.
Espinoza EVM, Zevallos EJMK, “Scour in Non-Cohesive Soil Due to the Impact of Jet Spillway Out of Ski Jump”, Proceedings of World Water and Environmental Resources Congress, Anchorage, Alaska, 2005, 1-11.
Espinoza EVM, Pfister M, Hager WH, Minor HE, “Aeration Characteristics of Ski Jump Jets”, Journal of Hydraulic Engineering, 2008, 134(1), 90-97.
Gohari A, Farhoudi J, “The Characteristics of Hydraulic Jump on Rough Bed Stilling Basins”, 33rd IAHR Congress, Water Engineering for a Sustainable Environment, Vancouver, British Columbia, August 2009, 9-14.
Hager WH, Dupraz PA, “Discharge characteristics of local, discontinuous contractions”, Journal of Hydraulic, 1985, 23(5), 421-433.
Henderson F.M., “Open channel flow”, Macmillan, New York, 1966.
Izadjoo F, Shafai-Bajestan M, “Corrugated Bed Hydraulic Jump Stilling Basin”, Journal of Applied Sciences, 2007, 7(8), 1164-1169.
Jan CDS, Chang CJ, “Hydraulic Jumps in an Inclined Rectangular Chute Contraction”, Journal of Hydraulic Engineering, 2009, 135(11), 949-958.
Mason PJ, “Practical guidelines for the design of flip buckets and plunge pools”, International Water Power & Dam Construction, 1993, 45(9), 40–45.
Peterka AJ, “Hydraulic design of stilling basins and energy dissipators”, 7th Ed., Engineering Monograph 25, Bureau of Reclamation, U.S. Department of the Interior, Denver, 1983.
Rajaratnam N, Hurtig K, “Screen-Type Energy Dissipater for Hydraulic Structures”, Journal of Hydraulic Engineering, 2000, 126(4), 310-312.
Rajaratnam N, Subramanya K, “Flow immediately below submerged sluice gate”, Journal of Hydraulic Engineering, 1977, 93(HY4), 57-77.
Wu B, Molinas A, “Choked Flows through Contractions”, Journal of Hydraulic Engineering, 2001, 127(8), 657-662.
Yarnell DL, “Bridge piers as channel obstructions”, Tech. Bull. No. 442, U.S. 1934, Department of Agriculture, Washington, D.C.
 
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
دوره 48.2، شماره 91 - شماره پیاپی 91
تابستان 97
شهریور 1397
صفحه 101-108

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار