ارزیابی اثرات محیط زیستی محل دفن پسماندهای جامد شهری تبریز با استفاده از ماتریس‌های RIAM و LEOPLD

نوع مقاله : یادداشت پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد محیط ‌زیست، گروه محیط ‌زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

2 گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس

3 گروه آلاینده‌های محیط زیست، پژوهشکده علوم محیطی، دانشگاه شهید بهشتی

4 دانشجوی دکتری، مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز

چکیده

افزایش تولید پسماندها ناشی از رشد جمعیت، صنایع و تمایل به مصرف­گرایی از مهم­ترین مسائلی است که مشکلات متعددی در جوامع شهری به بار آورده است. ارزیابی اثرات محیط زیستی از ابزارهایی می­باشد که جهت پیش­بینی و کاهش اثرات سوء پروژه­های عمرانی مورد استقبال قرار گرفته است. هدف مطالعه حاضر، به کارگیری این ابزار جهت شناسایی اثرات منفی محل دفن پسماندهای جامد شهری تبریز و ارائه راهکارها و جایگزین­های مناسب می­باشد. ارزیابی بر اساس آمار و اطلاعات به دست آمده از بازدیدهای میدانی انجام شده در سال 1392 و به کمک روش ماتریس­ها (ماتریس ارزیابی اثرات سریع و ماتریس لئوپولد) صورت پذیرفت و ضمن بررسی ادامه روش فعلی (دفن غیر بهداشتی)، سه گزینه پیشنهادی دیگر شامل دفن بهداشتی، بازیافت و تولید کمپوست به همراه دفن باقی­مانده نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. دفن غیر بهداشتی بر اساس نتایج ماتریس ارزیابی اثرات سریع، امتیاز 627- و بر اساس نتایج ماتریس لئوپولد امتیاز 3900- را به خود اختصاص داد که بر مبنای هر دو روش به کار گرفته شده الویت نهایی را برای اجرا دارا بود. همچنین تولید کمپوست به همراه دفن باقی­مانده نیز باتوجه به نتایج هر دو ماتریس، بالاترین الویت را نسبت به سایر گزینه­ها جهت برخورد با پسماندهای تولیدی دارا بود. با امعان نظر به نتایج حاصل، ادامه روش فعلی به دلیل برخورد ناصحیح با پسماندهای تولیدی و دفن کنترل نشده و بدون برنامه از اثرات منفی بسیار بالایی برخوردار می­باشد. تولید کمپوست بر اساس نتایج هر دو ماتریس و با عنایت به ماهیت پسماندهای شهری تبریز، بالاترین الویت را برای جایگزینی با دفن غیر بهداشتی دارا است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Environmental Impact Assessment of Tabriz's Municipal Solid Waste Disposal Site Using Rapid Impact Assessment Matrix (RIAM) and Leopold Matrix

نویسندگان [English]

  • Mohammad Taheri 1
  • Mehdi Gholamalifard 2
  • Mahd Jalili Ghazizade 3
  • Mahdi Saghebian 4
1 Department of Environment, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University
2 Department of Environment, Faculty of Natural Resources, Tarbiat Modares University, Mazandaran
3 Department of Environmental Pollutants, Environmental Sciences Research Institute, Shahid Beheshti University
4 Faculty of Civil Engineering, University of Tabriz
چکیده [English]

Increasing production of wastes due to the population growth, industrial development and human tendency to consumerism are among of the most important issues which now have become one of the biggest global concerns (Vahab Zadeh, 2009; Sehker and Beukering, 1998). Urban development and rising of living standards especially in developing countries also has been very effective in this field (Glawe et al., 2005). Environmental threats arising from the neglect of proper disposal of waste cannot be overlooked (Lorber et al., 1998). Unfortunately, in our country, especially in the past few decades, incorrect policies and uncontrolled exploitation of natural resources has brought many changes and vulnerability for the environment and if the scientific, technical and management instruments are not handled to deal with the crisis and the problems, future prospects will be very concerned (Taheri et al., 2014). One of the tools that have been welcomed for prediction and reducing the negative effects of important construction projects is Environmental Impact Assessment (EIA) (Monavari, 2004). EIA including highly efficient methods which by recognizing the environment and understanding its importance, be examined the effects of different activities a project on environmental components (Canter, 1996). One of the most common ways which used in the environmental impact assessment of often development projects is the matrix technique. Tabriz as the largest and most industrialized city in North West of IRAN is faced with a very inappropriate situation about waste management in its disposal site. In the present study will try to use of two different matrix (RIAM and Leopold) to carry out environmental impact assessment of the current municipal waste landfill in Tabriz and finally with regard to the results, the various options be recommended for the implementation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental Impact Assessment
  • Municipal Waste
  • Assessment Matrix
  • Tabriz
طرح جامع مدیریت پسماندهای جامد شهر تبریز (فصل دوم: مطالعه وضعیت فعلی مدیریت پسماندها)، شهرداری تبریز و مهندسین مشاور سبز اندیش پایش، 1389.
عابدین­زاده ن، روانبخش م، عابدی ط، " ارزیابی اثرات زیست­محیطی محل دفن بهداشتی- مهندسی پسماندهای شهری شهرستان سمنان"، علوم و تکنولوژِی محیط زیست، 1392، (2)15، 105-117.
عبدلی م ع، منوری م، ارجمندی ر، عبداللهی م، " ارزیابی اثرات زیست محیطی محل دفن پسماند شهری شهرستان اندیمشک"، علوم و تکنولوژی محیط زیست، 1388، 11، 503-513.
عمرانی ق، "مواد زائد جامد"، انتشارات دانشگاه آزاد، جلد اول، 1383.
غلامعلی­فرد م، میرزایی م، حاتمی منش م، ریاحی بختیاری ع، صادقی م، "کاربرد ماتریس ارزیابی اثرات سریع و ماتریس ایرانی (اصلاح شده لئوپولد) در ارزیابی اثرات محیط زیستی محل دفن پسماند جامد شهرکرد"، مجله دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، 1393، (1)16، 31-46.
مخدوم م، "چهار نکته در ارزیابی اثرات توسعه"، نشریه علمی محیط و توسعه، 1387، (3)2، 9-12.
معین­الدینی م، خراسانی ن، دانه کار الف، درویش صفت ع الف، "مکان­یابی محل دفن پسماند شهر کرج با استفاده از تاپسیس فازی سلسله مراتبی (مطالعه موردی شهر کرج)"، محیط زیست طبیعی، 1390، (2)64، 155-167.
منوری م، "الگوی ارزیابی اثرات محیط زیستی محل­های دفن پسماند شهری"، انتشارات سینه سرخ، تهران، 1383.
ولیزاده س، شکری ز، "بررسی کاربرد ماتریس لئوپولد ایرانی در ارزیابی اثرات محیط زیستی (EIA) گزینه های مدیریت پسماند جامد در شهر تبریز"، مجله سلامت و محیط، 1394، (2)8، 249-262.
وهاب­زاده ع، "شناخت محیط زیست، زمین سیاره زنده"، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 1388.
Andreottola G, Cossu R, Serra R, “Method for the assessment of environmental impact of sanitary landfill”, In International Symposium on Sanitary Landfilling, 1989, Academic Press, 367-389.
Bergeron FC, “Analytical method of waste allocation in waste management systems: Concept, method and case study”, Environmental Impact Assessment Review, 2017, 62, 35-48.
Canter LW, “Environmental impact assessment”, McGraw-Hill, New York, 1996.
Faverial J, Sierra J, “Home composting of household biodegradable wastes under the tropical conditions of Guadeloupe (French Antilles)”, Journal of Cleaner Production, 2014, 83, 238-44.
Glawe U, Visvanathan C, Alamgir M, “Solid waste management in least developed Asian countries – a comparative analysis”, International Conference on Integrated Solid Waste Management in Southeast Asian Cities, Siem Reap, Cambodia, July 2005.
Lorber M, Pinsky P, Gehring P, Braverman C, Winters D, Sovocool W, “Relationships between dioxins in soil, air, ash, and emissions from a municipal solid waste incinerator emitting large amounts of dioxins”, Journal Of Chemosphere, 1998, 37(9), 2173-2197.
Mondal M, Rashmi K, Dasgupta BV, “EIA of municipal solid waste disposal site in Varanasi using RIAM analysis”, Journal of Resources, Conservation and Recycling, 2010, 54(9), 541-546.
El-Naqa A, “Environmental impact assessment using rapid impact assessment matrix (RIAM) for Russeifa landfill, Jordan”, Environmental Geology, 2005, 47(5), 632-639.
Pastakia CMR, Jensen A, “The rapid impact assessment matrix (RIAM) for EIA”, Environmental Impact Assessment Review, 1998, 18(5), 461-482.
Sehker M, Beukering PV, “Integrated solid waste management: a perspective on Bangalore (India)”, CREED working paper series, 1998, 24, 277-295.
Taheri M, Gholamalifard M, Ghazizade M.J, Rahimoghli S, “Environmental impact assessment of municipal solid waste disposal site in Tabriz, Iran using rapid impact assessment matrix”, Impact Assessment and Project Appraisal, 2014, 3;32(2),162-169.