تحلیل خطر آتش‌سوزی پس از زلزله در خطوط لوله گاز با استفاده از شبیه‌سازی مونت‌کارلو (مطالعه موردی: منطقه 20 شهر تهران)

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

چکیده

به نظر می­رسد با توجه به عمر بالای خطوط لوله گاز منطقه 20 شهر تهران و در برخی موارد گذر لوله‌های گاز از روی گسل و یا نزدیکی گسل‌های موجود، این منطقه پتانسیل خسارت بالایی در برابر سوانح احتمالی از جمله زلزله و آتش‌سوزی پس از آن داشته باشد. در این تحقیق، روشی تحلیلی- عددی برای تخمین احتمال وقوع اشتعال ناشی از شبکه توزیع برق و خطوط لوله گاز پس از زلزله در منطقه 20 شهر تهران ارائه شده است. به این منظور، با تحلیل خطر و برآورد آسیب­پذیری در برابر زلزله به تحلیل خطر آتش­سوزی خطوط لوله گاز پس از زلزله پرداخته شده است. در ادامه برای در نظر گرفتن عدم قطعیت در مراحل تحلیل، حالات مختلف خسارت لرزه­ای خطوط لوله شبکه گاز و آتش­سوزی پس از آن بر اساس روش مونت­کارلو شبیه­سازی شده است. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق، در شدیدترین حالت که مربوط به سناریوی دوم (گسل جنوب ری) می­باشد؛ به طور متوسط وقوع 20 نشت، 7 شکست و 9 اشتعال ناشی از آسیب لرزه­ای خطوط لوله گاز، محاسبه شده است. با اعمال راهکار مبتنی بر جایگزینی لوله­های انعطاف­پذیر به جای لوله­های ترد، نتایج ذکر شده در حالت نشت 65%، در حالت شکست 71% و در حالت اشتعال 89% تقلیل یافت. مقادیر ذکر شده مقدار میانگین پارامترهای مورد نظر است که به منظور تعیین عدم قطعیت آن­ها، در ادامه تحقیق توابع توزیع احتمال متغیرهای مذکور به همراه پارامترهای توزیع ارائه شده است که می­تواند مرجع تصمیم­گیری با توجه به قابلیت اطمینان مورد نظر باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Fire Following Earthquake Hazard Analysis of Gas Pipeline Using Monte Carlo Simulation (Case Study: District No. 20 of Tehran Metropolitan)

نویسندگان [English]

  • Alireza Sadeghian
  • Babak Omidvar
  • Esmail Salehi
Faculty of Environment, University of Tehran
چکیده [English]

The experiences of past earthquakes show that if a gas system is affected by severe and sudden damages of earthquake, gas leakage may cause extensive fire, massive explosions and consequently significant human fatalities and casualties. The importance of this issue is so that Byerly has indicated that fires following major earthquakes are so common that it should be considered as the complementary part of earthquake [1]. Due to the long lifetime of gas pipelines in district No. 20 of Tehran, and, in some cases, the passing of gas pipes across the existing faults or in close proximity, this municipal district has a high damage potential in times of probable disasters, such as earthquakes and subsequent fires. Therefore, in this research a numerical analysis method for the estimation of ignition probability of gas pipelines following an earthquake in district No. 20 of Tehran is presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hazard analysis
  • Fire following earthquake
  • monte carlo simulation
  • Gas network
  • Power network
  • Tehran
]1[     حسنی، ن.، "گزارش مرحله اول پروژه مطالعات آسیب­پذیری، بهسازی و مدیریت بحران سیستم گازرسانی تهران بزرگ در مقابل زلزله"، مرکز مطالعات بحران­های طبیعی در صنعت، دانشگاه صنعت آب و برق، 1384.
[2]        Byerly, P., "Seismology", Prentice-Hall Incorporated, New York, 1942.
]3[     بختیاری، س.، "بررسی حوادث حریق ناشی از زلزله در جهان و تهیه راهنمای حفاظت ساختمان­ها در برابر آتش با در نظر گرفتن خطرات و تخریب­های احتمالی ناشی از زلزله"، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی (پژوهشکده سوانح طبیعی)، 1386.
]4[     شهرداری منطقه 20، (بی­تا)، بازیابی در 17 آذر 1391، http://region20.tehran.ir.
]5[     بربریان، م.، قریشی، م.، ارژنگ­روش، ب.، مهاجر اشجعی، ا.، "پژوهش و بررسی ژرف نوزمین ساخت لرزه زمین ساخت و خطر زمین لرزه- گسلش در گستره تهران و پیرامون"، سازمان زمین­شناسی کشور، 1371.
]6[     صادقیان، ع.، "ارزیابی ریسک آتش­سوزی شبکه گاز در کاربری­های مختلف شهری پس از زلزله با در نظر گرفتن اندرکنش آن با شبکه برق، مطالعه موردی: منطقه 20 شهر تهران"، پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران، 1392.
[7]        Lee, S. W., Davidson, R. A., "Review of Forest, Compartment, and Wildland-Urban Interface Fire Modeling and Their Relation to Fire Following Earthquake Models", The 8th US National Conference on Earthquake Engineering, 2006.
[8]        Mizuno, H. "On Outbreak of Fires in Earthquakes", Dissertation, Department of Architecture, University of Kyoto, 1978.
[9]        Scawthorn, C., Cowell, A. D., Borden, F., "Fire-related Aspects of The Northridge Earthquake", Report Prepared for Building and Fire Research Laboratory, NIST-GCR-98-743, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, MD, 1997.
[10]     Cousins, W. J., Dowrick, D. J., Sritharan, S., "Fire Following Earthquake", The Institution of Fire Engineers Conference, New Plymouth, August, 1991.
[11]     Eidinger, J. M., Goettel, K. A. Lee, D. "Fire and Economic Impacts of Earthquakes", The 4th US Conference on Lifeline Earthquake Engineering, San Francisco, California, US, 1995, pp 80-87.
[12]     Federal Emergency Management Agency (FEMA), "Earthquake Loss Estimation Methodology", Chapter 4, Hazus 99-SR2. Technical Manual, Fema, Washington DC, 1999.
[13]     Trifunace, M.D., Todorovaska, M.I., "The Northridge, California, Earthquake 0f 1994: Fire Ignition by Strong Shaking”, Soil Dynamics and Earthquake Engineering, 1998, 17, 165-175.
[14]     Williamson, R. B., Groner, N., "Ignition of Fires Following Earthquakes Associated With Natural Gas and Electric Distribution Systems", Peer directed studies program for reducing seismic vulnerability of gas and electrical distribution and transmission systems,Pacific Earthquake Engineering Research Centre, University of California, 2000.
[15]     Zolfaghari, M., Peyghaleh, E., Golmoradi, L., Nasirzadeh, Gh., "Urban Utility Ignition Model, A Probabilistic Approach for Modeling Fire Following Earthquake", The 14th World Conference on Earthquake Engineering, Beijing, 2008.
[16]     Yildiz, S. S., Karaman, H., "Developing a Physics-based Model for Post-Earthquake Ignitions", 9th International ISCRAM Conference - Vancouver, Canada, 2012.
[17]     Scawthorn, C., Eidinger, J. M., Schiff, A. J., "Fire Following Earthquake", ASCE, US, 2005.
[18]     Behnamfar, F., Rajabipour, A., "Probabilistic Estimation of Fire Spreading Following an Earthquake due to Gas Pipeline Damage", The 14th World Conference on Earthquake Engineering, Beijing, China, 2008.
[19]     Esposito, S., "Systemic Seismic Risk Analysis of Gas Distribution Networks", Universita` di Napoli Federico II, 2011.
[20]     Japan International Cooperation Agency (JICA), "The Study on Seismic Microzoning of the Greater Tehran Area in the Islamic Republic of Iran", Final Report, 2000.
[21]     Zafarani, H., Vahidifard, H., Ansari A., "Prediction of Broadband Ground-Motion Time Histories: The Case of Tehran, Iran", Earthquake Spectra, 2013, 29 (2), 633-660.
[22]     Nazari, H., Ritz, J., Salamati, R, Shahidi, A., Habibi, H., Ghorashi, M., Karimi Bavandpur A., "Distinguishing between Fault Scarps and Shorelines: The Question of the Nature of the Kahrizak, North Rey and South Rey Features in the Tehran Plain (Iran)", Terra Nova, 2010, 22 (3), 227-237.
]23[    زارع، م.، "مبانی تحلیل خطر زمین­لرزه"، پژوهشگاه بین­المللی زلزله­شناسی و مهندسی زلزله، 1388.
[24]     Kazemi, A., Razeghi, H., Ghodrati Amiri, G., “A New Method for Employment of Deterministic Attenuation Relationship in Probabilistic Seismic Hazard Analysis", Asian Journal of Civil Engineering (Building and Housing), 2011, 11 (1), 61-73.
[25]     Ghasemi, H., Zare, M., Fukushima, Y., Koketsu, K., "An empirical spectral ground-motion model for Iran" Journal of seismology, 2009, 13 (4), 499-515.
[26]     Soghrat, M. R., Khaji, N., Zafarani, H., "Simulation of Strong Ground Motion in Northern Iran using the Specific Barrier Model", Geophysical International Journal, 2012, 188 (2), 645-679.
[27]     Milutinovic, Z., Trendafiloski, G., "An Advanced Approach to Earthquake Risk Scenarios with Applications to Different European Towns", RISK_UE Contract: EVK4-CT-2000-00014, 2003.