تاثیر لایروبی بر پهنه و عمق سیلاب در مناطق با شیب کم با استفاده از شبیه‌سازی دو بعدی (مطالعه موردی: شهرستان آق‌قلا)

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه ارومیه – دانشکده کشاورزی – گروه آب

2 دانشجوی دوره دکتری

3 گروه مهندسی آب دانشگاه گرگان

10.22034/ceej.2024.59724.2312

چکیده

سیل شایع‌ترین بلای طبیعی است که بیشتر جمعیت جهان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اخیرا، سیل‌های شدید در مناطق شهری به دلیل شهرنشینی کنترل‌نشده و تغییرات اقلیمی، بیشتر اتفاق می‌افتد و در سال‌های آینده نیز به رشد خود ادامه خواهد داد. پیشگیری از چنین حوادثی ممکن نیست، اما با پیشرفت تکنولوژی، می‌توان مناطق آسیب‌پذیر در برابر سیل را از طریق مدل‌سازی دو بعدی رویدادهای حدی بارش شناسایی کرد. مدل HEC-RAS از محبوب‌ترین مدل‌های هیدرولیکی است که از آن جهت شبیه‌سازی سیلاب‌ها استفاده می‌شود. گرگانرود به عنوان پرآب‌ترین رودخانه استان گلستان، همواره خسارات زیادی را به این استان وارد نموده است. در این مطالعه به منظور بررسی اثر لایروبی بر سیلاب سال 1398 استان گلستان، ارتفاع‌های کف رودخانه گرگانرود از خروجی سد وشمگیر تا شهر آق‌قلا به ازای 0/5، 1 و 2 متر با استفاده از نرم‌افزار GIS و افزونه HEC-GeoRAS تغییر یافت و DEM منطقه جهت اعمال این تغییرها اصلاح گردیدند. از نرم‌افزار HEC-RAS (2D) به منظور شبیه‌سازی پهنه، عمق و سرعت سیلاب 98 استان گلستان با در نظر گرفتن اثر لایروبی استفاده گردید. نتایج نشان داد که لایروبی ضمن افزایش ظرفیت عبور آب گرگانرود، تاثیر چشمگیری را در کاهش پهنه سیلابی خصوصا در بالادست محدوده مورد مطالعه نشان نداد اما باعث کاهش سطح آب‌گرفتگی در شهر آق‌قلا گردید. همچنین نقشه‌های خطر نشان داد که با اعمال لایروبی به میزان 5/0، 1 و 2 متر، به ترتیب 1/1، 4/7 و 12/7درصد از عمق مناطق پرخطر در شهر آق‌قلا کاهش یافت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Simulating the effect of river dredging on the extent, depth, and risk of flooding using the HEC-RAS (2D) model in areas with a low slope (case study: Agh-ghala city)

نویسندگان [English]

  • Hoseyn Rezaie 1
  • Laleh Rezaei Ghaleh 2
  • , Khalil , Ghorbani 3
1 Urmia University
2 Dept. of Science and Water Engineering, Faculty of Agriculture, Urmia University, Urmia, Iran
3 Dept. of Water Engineering, Faculty of Water and Soil Engineering, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
چکیده [English]

Hydraulic models are used all over the world to simulate floods. As the most watery river in Golestan province, Gorgan River has always caused great damage to the province. In this study, in order to investigate the effect of dredging on the flood of Golestan province in 2019, the elevations of the Gorganrood River from the outlet of the Vashamgir dam to the city of Aqqola were changed by 0.5, 1 and 2 meters using GIS software and HEC-GeoRAS plugin, and the DEM of the area was The application of these changes was corrected. HEC-RAS (2D) software was used to simulate the area, depth and speed of the flood of 2019 in Golestan province, considering the effect of dredging. The results showed that dredging, while increasing the water flow capacity of Gorgan River, did not show a significant effect in reducing the flood zone, especially in the upstream of the studied area, but it reduced the level of flooding in Aqqola city. Also, the risk maps showed that by applying dredging to the extent of 0.5, 1, and 2 meters, the depth of high-risk areas in Aqqola city was reduced by 1.1, 4.7, and 12.7 percent, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Gorgan-Roud
  • Dredging
  • 2D Simulation
  • HEC-RAS
  • Flood
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 09 اسفند 1402

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار