آنالیز اتمسفریک طوفان‎های گرد و غبار در منطقه‌ی آسیای مرکزی با استفاده از داده های سنجش از دور

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

1 دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل، ایران

2 دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، بابل، ایران

چکیده

حوضه‌‌ی دریای آرال در آسیای مرکزی به‌عنوان یکی از منابع فعال گرد و غبار در آسیا، شناسایی شده است. در این مقاله، آنالیز اتمسفریک 6 طوفان گرد و غبار شدید بر روی منابع گرد و غبار منطقه‌ی آسیای مرکزی و حوضه‌ی دریا‌ی آرال که در دو دهه‌ی گذشته رخ داده، مورد بررسی قرار گرفته است. جهت آنالیز سینوپتیک از داده‎های NCEP-NCAR شامل سرعت باد روی سطح زمین و سرعت‌ و ارتفاع ژئوپتانسیل در فشار 850 هکتوپاسکال و به‌منظور شناسایی روزهای غبارساز، توده‌های گرد و غبار و تخمین بار گرد و غبار، از داده‌‌های عمق نوری هواویزها در سنجنده مودیس استفاده گردید. بر اساس نتایج آنالیز اتمسفریک، دو الگوی جریان برای طوفان‌های منطقه شناسایی شده است که موجب تولید طوفان‎های شدید بر روی منابع گرد و غبار حوضه‌ی دریا‌ی آرال و نواحی بیابانی آسیای مرکزی می‌شود. دریا‌ی خشک آرال، غرب ازبکستان، سواحل شرقی دریای خزر در قزاقستان و ترکمنستان، غرب و مرکز ترکمنستان و نواحی مرزی شمال و شمال‌شرق ایران، بیش از دیگر نواحی تحت تاثیر رویدادهای گرد و غبار قرار می‌گیرند. بررسی مناطق تاثیرگذار ناشی از توده‌های گرد و غبار نشان می‌دهد که دریا‌ی خشک آرال، غرب ازبکستان و مناطق غربی ترکمنستان دارای بیشترین میزان AOD و بار گرد و غبار هستند. براساس مطالعات، بیشترین فعالیت‌های شدید گرد و غبار در آسیای مرکزی، در بهار و تابستان، در ‌ماه‌های آوریل، می، ژوئن، جولای و آگوست، رخ داده و براساس نتایج به‌دست آمده، حداکثر میزان بار گرد و غبار در منطقه در مواردی به بیش از 7 گرم بر مترمربع می‌رسد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Atmospheric Analysis of Dust Storms in Central Asia Region using remote sensing

نویسندگان [English]

  • Abdolhossein Rami 1
  • Mehdi Hamidi 1
  • Bahram Navayi Neya 2
1 Department of Civil Engineering, Babol Noshirvani University of Technology, Babol, Iran
2 Department of Civil Engineering, Babol Noshirvani University of Technology, Babol, Iran
چکیده [English]

The Aral Sea basin in Central Asia has been identified as one of the active sources of dust in Asia. In this paper, the atmospheric analysis of 6 severe dust storms on dust sources in the Central Asian region and the Aral Sea basin over the past two decades is examined. For synoptic analysis of NCEP-NCAR data including wind speed on the ground and velocity and height of geopotential at 850 hPa and to identify dusting days, dust masses and estimating dust load, from the optical depth data of air vents in the mood sensor. Was used. Based on the results of atmospheric analysis, two flow patterns have been identified for regional storms that generate severe storms on dust sources in the Aral Sea basin and desert areas of Central Asia. The Aral Sea, western Uzbekistan, the eastern shores of the Caspian Sea in Kazakhstan and Turkmenistan, western and central Turkmenistan, and the northern and northeastern border regions of Iran are most affected by dust events. A study of the affected areas caused by dust masses shows that the dry Aral Sea, western Uzbekistan and western Turkmenistan have the highest AOD and dust load. According to studies, the most intense dust activities in Central Asia occurred in spring and summer, in the months of April, May, June, July and August, and according to the results, the maximum amount of dust in the region in some cases more than Reaches from 7 grams per square meter.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dust storms
  • Central Asia region
  • Atmospheric Analysis
  • Dust emission
  • Dust Transport
  • Dust load