بهینه‌سازی فرآیند انتخاب پیمانکار در قانون مناقصات ایران با روش ویکور(مطالعه موردی: صنعت آب استان آذربایجان‌شرقی)

نوع مقاله : مقاله کامل پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بین‌ المللی امام خمینی، قزوین

2 گروه مهندسی عمران، دانشگاه بین‌ المللی امام خمینی، قزوین

3 گروه مهندسی صنایع، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران

چکیده

انتخاب پیمانکار برای پروژه عمرانی یکی از عوامل مهم در موفقیت پروژه محسوب می‌شود. انتخاب پیمانکار در بخش عمومی یا دولتی در ایران به‌­طور سنتی مطابق قانون مناقصات صورت می­گیرد که با وجود ارزیابی کیفی مناقصه­گران، در مرحله پایانی بر پایه معیار واحد قیمت پیشنهادی پیمانکاران انجام می­گیرد که ممکن است به انتخاب بهترین پیمانکار برای پروژه منجر نشود و چه­بسا نتایج فاجعه­باری به بار بیاورد. در مطالعه حاضر، راهکاری برمبنای روش تصمیم­گیری چندمعیاره ارائه می­شود که شامل: تلفیق معیارهای مورداستفاده در ارزیابی کیفی پیمانکاران و معیار قیمت پیشنهادی، وزن­دهی معیارها براساس مقتضیات پروژه و الزامات کارفرما و رتبه­بندی پیمانکاران با تکنیک ویکور (VIKOR) برای انتخاب پیمانکار شایسته از بین گزینه­های موجود است. روش ویکور، در شرایط وجود معیارهای متناقض و نامتجانس، راه­حل‌های سازشی را برمبنای نزدیکی به جواب ایده­آل به­دست می­دهد و به تصمیم­گیرنده کمک می­کند که بر تناقضات موجود بین معیارها فائق آید. با کاربرد روش پیشنهادی در یک مثال تشریحی، قابلیت کاربرد آن در عمل نشان داده شد. تحلیل حساسیت نشان داد که اولاً تخصیص وزن بیشتر به معیار قیمت پیشنهادی (بیش از 65/0 در مثال تشریحی) ممکن است به انتخاب ضعیف­ترین پیمانکار از بین گزینه­های موجود منجر شود و ثانیاً بررسی بازه­های ثبات وزن معیارها و انطباق آن­ها با داده­های عملکردی پیمانکاران، اعتبار روش پیشنهادی را تصدیق کرد. مقایسه نتایج رتبه­بندی گزینه­ها با دو روش ویکور و تاپسیس (TOPSIS) نشان داد که کاربرد روش تاپسیس  در مثال تشریحی، امکان برنده­شدن ضعیف­ترین گزینه، در طیف وسیع­تری از وزن معیار قیمت پیشنهادی وجود دارد (بیش از 35/0).

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Optimization of Contractor Selection Process in Iranian Law of Tenders Utilizing VIKOR Method (Case Study: Water Industries in East Azerbaijan Province)

نویسندگان [English]

  • Aziz Naghizadeh Vardin 1
  • Ramin Ansari 2
  • Mohammad Khalilzadeh 3
1 Department of Civil Engineering, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
2 Department of Civil Engineering, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
3 Department of Industrial Engineering, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Contractor selection for a construction project is among the most important factors in achieving the project’s success. In Iran, contractors for construction projects in public sector are mainly selected according to Tender’s Law. Despite the fact that a quality assessment is implemented through a prequalification phase, however, in the final phase of the tender process, “the lowest bid price” criterion reigns and the contractor with the lowest proposed price is considered as the eligible contractor to whom the contract of the project is awarded. The prequalification phase eliminates many incompetent contractors from the competition process, but this does not lead to a considerable improvement in the quality of construction because no responsibility is established for a better performance and the winner of the contract keeps meeting the minimum requirements.
Contractor selection by the lowest tender is one of the main reasons for quality shortcomings, weak performance of the contractor, cost and time overruns, increasing in change orders and claims, conflicts, dissatisfaction of the client, increasing in life-cycle costs and other disorders and may finally lead to the project failure (Zavadskas et al., 2008, El-Sayegh et al., 2019, Hasnain and Thaheem, 2016, Scott, 2006). To overcome this, some multi-criteria decision-making methods have been proposed by many researchers. As a proposal for reforming the tenders’ process in the context of Iran, in this paper, VIKOR method is used for ranking of the alternatives in which “the proposed price” criterion is added to the assessment criteria which are commonly used in the prequalification phase. An illustrative example from water industries in East Azerbaijan province confirms the applicability of the proposed method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Contractor Selection
  • Tender
  • Multi-Criteria Decision-Making
  • VIKOR method
  • Construction Project Management

مراجع

امین طهماسبی ح، توکلی ­مقدم ر، نجفی س ا، "ارائه مدل تلفیقی IAHP/DEA به­ منظور ارزیابی پیمانکاران صنایع ساخت‌وساز با وجود داده‌های نادقیق"، مدیریت تولید و عملیات، 1395، 7 (2-13)، 199-216.
جاویدی صباغیان ر، شمسی غ م، ساقی ح، "توسعه مدل تصمیم‌گیری چندمعیاره بهترین- بدترین- ویکور برای ارزیابی پیمانکاران پروژه‌های عمرانی، مطالعه پروژه‌های عمرانی استان خراسان‌جنوبی"، نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز، 1400، 51 (4)، 11-22.
زارع مهرجردی ی، مومنی ح ا، برقی ش، "الگوی ارزیابی و انتخاب پیمانکاران در پروژه­های پتروشیمی، رویکرد تکنیک­های تصمیم­ گیری- تکنیک بردا"، کاوش‌های مدیریت بازرگانی، 1389، 2 (3)، 27-50.
گیتی­ نورد ح، موسوی س م، وحدانی ب، قادری ح، "روش تصمیم ­گیری جدید برمبنای شاخص انتخاب ارجحیت فازی تردیدی برای انتخاب پیمانکار در صنعت ساخت­ وساز"، مطالعات مدیریت صنعتی، 1396، 15 (45)، 121-144.
میرسلیمانی م، مهرنو ح، "کاربرد تکنیک ترکیبی دیمتل و فرایند تحلیل شبکه و ویکور در محیط فازی جهت ارزیابی و رتبه­ بندی پیمانکاران"، مجله نخبگان علوم و مهندسی، 1398، 4 (4)، 95-108.
Abdelrahman M, Zayed T, Elyamany A, “Best-Value Model Based on Project Specific Characteristics", Journal of Construction Engineering and Management, 2008, 134, 179-188.
Alptekin O, Alptekin N, “Analysis of criteria influencing contractor selection using TOPSIS Method”, 2017, IOP Publishing, 062003.
Assaf SA, Al-Hejji S, “Causes of delay in large construction projects”, International Journal of Project Management, 2006, 24, 349-357.
Azizi E, Javanshir H, Jafari D, Ebrahimnejad S, “Presenting an integrated BWM-VIKOR-based approach for selecting suppliers of raw materials in the supply chain with emphasis on agility and flexibility criteria (Case study: Saipa corporation)”, Scientia Iranica, 2019, 26, 2601-2614.
Baloi D, Price AD, “Modelling global risk factors affecting construction cost performance”, International Journal of Project Management, 2003, 21, 261-269.
Brauers WKM, Zavadskas EK, Turskis Z, Vilutienė T, “Multi‐objective contractor’s ranking by applying the Moora method”, Journal of Business Economics and Management, 2008, 9, 245-255.
Cheng EWL, Li H, “Contractor selection using the analytic network process”, Construction Management and Economics, 2004, 22, 1021-1032.
Cheng MY, Yeh SH, Chang WC, “Multi-criteria decision making of contractor selection in mass rapid transit station development using bayesian fuzzy prospect model”, Sustainability, 2020, 12.
Chiang FY, F. Yu V, Luarn P, “Construction Contractor Selection in Taiwan Using AHP”, International Journal of Engineering and Technology, 2017, 9, 211-215.
Darvish M, Yasaei M, Saeedi A, “Application of the graph theory and matrix methods to contractor ranking”, International Journal of Project Management, 2009, 27, 610-619.
Ebrahimnejad S, Mousavi SM, Tavakkoli-Moghaddam R, Hashemi H, Vahdani B, “A novel two-phase group decision making approach for construction project selection in a fuzzy environment”, Applied Mathematical Modelling, 2012, 36, 4197-4217.
Fei L, Deng Y, Hu Y, “Ds-Vikor: A new multi-criteria decision-making method for supplier selection”, International Journal of Fuzzy Systems, 2019, 21, 157-175.
Fong PSW, Choi SKY, “Final contractor selection using the analytical hierarchy process. Construction Management and Economics”, 2000, 18, 547-557.
Gholipour R, Jandaghi G, Rajaei R, “Contractor selection in MCDM context using fuzzy AHP”, Iranian Journal of Management Studies, 2014, 7, 151-173.
Hadidi LA, Khater MA, “Loss prevention in turnaround maintenance projects by selecting contractors based on safety criteria using the analytic hierarchy process (AHP)”, Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 2015, 34, 115-126.
Hashemi H, Mousavi SM, Zavadskas EK, Chalekaee A, Turskis Z, “A new group decision model based on grey-intuitionistic fuzzy-ELECTRE and VIKOR for contractor assessment problem”, Sustainability, 2018, 10, 1635.
Hasnain M, Thaheem MJ, “Best value procurement in construction and its evolution in the 21 st century: a systematic review”, Journal for the Advancement of Performance Information and Value, 2016, 8, 11-25.
Hasnain M, Thaheem MJ, Ullah F, “Best value contractor selection in road construction projects: anp-based decision support system”, International Journal of Civil Engineering, 2018, 16, 695-714.
Holt GD, “Applying cluster analysis to construction contractor classification”, Building and Environment, 1996, 31, 557-568.
Holt GD, Olomolaiye PO, Harris FC, “Evaluating performance potential in the selection of construction contractors”, Engineering, Construction and Architectural Management, 1994.
Kashiwagi D, Byfield R, “State of utah performance information procurement system tests”, Journal of construction Engineering and Management, 2002a, 128, 338-347.
Kashiwagi D, Byfield RE, “Selecting the best contractor to get performance: On time, on budget, meeting quality expectations”, Journal of Facilities Management, 2002b, 1, 103-116.
Kashiwagi D, Kashiwagi J, Child G, “Price based Environment of Design and Engineering Services”, Journal for the Advancement of Performance Information and Value, 6, 2014.
Luu Duc T, Ng ST, Chen Swee E, “Formulating Procurement Selection Criteria through Case-Based Reasoning Approach”, Journal of Computing in Civil Engineering, 2005, 19, 269-276.
Mahdi IM, Riley MJ, Fereig SM, Alex AP, “A multi‐criteria approach to contractor selection”, Engineering Construction and Architectural Management, 2002, 9, 29-37.
Morkunaite Z, Podvezko V, Zavadskas EK, Bausys R, “Contractor selection for renovation of cultural heritage buildings by PROMETHEE method”, Archives of Civil and Mechanical Engineering, 2019, 19, 1056-1071.
Naghizadeh Vardin A, Ansari R, Khalilzadeh M, Antucheviciene J, Bausys R, “An Integrated Decision Support Model Based on BWM and Fuzzy-VIKOR Techniques for Contractor Selection in Construction Projects”, Sustainability, 2021, 13 (12), 6933.
Opricovic S, Tzeng G-H, “Compromise solution by MCDM methods: A comparative analysis of VIKOR and TOPSIS”, European journal of operational research, 2004, 156, 445-455.
Opricovic S, Tzeng G-H, “Extended VIKOR method in comparison with outranking methods”, European Journal of Operational Research, 2007, 178, 514-529.
Opricovic S, Tzeng G-H, “Multicriteria planning of post‐earthquake sustainable reconstruction”, Computer‐Aided Civil and Infrastructure Engineering, 2002, 17, 211-220.
Polat G, “Subcontractor selection using the integration of the AHP and PROMETHEE methods”, Journal of Civil Engineering and Management, 2016, 22, 1042-1054.
San Cristóbal JR, “Contractor selection using multicriteria decision-making methods”, Journal of Construction Engineering and Management, 2012, 138, 751-758.
Scott S, “Best-value procurement methods for highway construction projects”, Transportation Research Board, 2006.
Semaan N, Salem M, “A deterministic contractor selection decision support system for competitive bidding”, Engineering, Construction and Architectural Management, 2017.
Shojaei P, Seyed Haeri SA, Mohammadi S, “Airports evaluation and ranking model using Taguchi loss function, best-worst method and VIKOR technique”, Journal of Air Transport Management, 2018, 68, 4-13.
Singh D, Tiong RLK, “A fuzzy decision framework for contractor selection”, Journal of Construction Engineering and Management, 2005, 131, 62-70.
Taylan O, Kabli MR, Porcel C, “Herrera-Viedma E, Contractor Selection for Construction Projects Using Consensus Tools and Big Data”, International Journal of Fuzzy Systems, 2018, 20, 1267-1281.
Tian Z-P, Wang J-Q, Zhang H-Y, “An integrated approach for failure mode and effects analysis based on fuzzy best-worst, relative entropy, and VIKOR methods”, Applied Soft Computing, 2018, 72, 636-646.
Topcu YI, “A decision model proposal for construction contractor selection in Turkey”, Building and Environment, 2004, 39, 469-481.
Tzeng G-H, Tsaur S-H, Laiw Y-D, Opricovic S, “Multicriteria analysis of environmental quality in Taipei: public preferences and improvement strategies”, Journal of Environmental Management, 2002, 65, 109-120.
Ulubeyli S, Kazaz A, “Fuzzy multi-criteria decision making model for subcontractor selection in international construction projects”, Technological and Economic Development of Economy, 2016, 22, 210-234.
Vahdani B, Mousavi SM, Hashemi H, Mousakhani M, Tavakkoli-Moghaddam R, “A new compromise solution method for fuzzy group decision-making problems with an application to the contractor selection”, Engineering Applications of Artificial Intelligence, 2013, 26, 779-788.
Wong CH, Holt GD, Cooper PA, “Lowest price or value? Investigation of UK construction clients' tender selection process”, Construction Management and Economics, 2000, 18, 767-774.
Wu Q, Zhou L, Chen Y, Chen H, “An integrated approach to green supplier selection based on the interval type-2 fuzzy best-worst and extended VIKOR methods”, Information Sciences, 2019, 502, 394-417.
Wu Z, Ahmad J, Xu J, “A group decision making framework based on fuzzy VIKOR approach for machine tool selection with linguistic information”, Applied Soft Computing, 2016, 42, 314-324.
Yasamis F, Arditi D, Mohammadi J, “Economics Assessing contractor quality performance”, Construction Management and Economics, 2002, 20 (3), 211-223.
Zavadskas EK, Turskis Z, Tamošaitiene J, “Contractor selection of construction in a competitive environment”, Journal of Business Economics and Management, 2008, 9, 181-187.
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
دوره 53.1، شماره 110 - شماره پیاپی 110
بهار 1402
خرداد 1402
صفحه 13-30

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار