2024-03-28T16:29:18Z
https://ceej.tabrizu.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=1152
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست
2008-7918
2008-7918
1398
49.1
94
مدلسازی رفتار مکانیکی ماسه مسلح شده با ترکیب سیمان و الیاف
هادی
ابی اوغلی
امیر
حمیدی
در این پژوهش، یک مدل رفتاری اصلاح شده برای تبیین رفتار مکانیکی خاکهای مسلح شده با ترکیب سیمان و الیاف ارائه شده است. بدین منظور، یک مدل رفتاری که بر مبنای اصول پلاستیسیته عمومی قرار دارد برای خاک ماسهای انتخاب شده و براساس پارامترهای رفتاری ماسه سیمانته الیافدار اصلاح میشود. در طی مراحل مدلسازی، پارامترهای الاستیک، قانون جریان و قانون سختشوندگی مدل پایه برای خاکهای مسلح شده با سیمان و الیاف اصلاح میشوند. به منظور سنجش منطقی بودن پارامترهای افزوده شده به مدل، میزان حساسیت مدل اصلاح شده به تغییرات پارامترهای اضافه شده مورد بررسی قرار گرفته است. برای ارزیابی این مدل، نتایج مدلسازی به صورت منحنیهای کرنش محوری- تنش محوری اضافی و کرنش محوری- کرنش حجمی با نتایج سه نمونه از آزمایشها سهمحوری انجام شده روی خاکهای مختلف مقایسه شده و عملکرد مناسب آن در فشارهای همهجانبه متفاوت و با درصدهای سیمان و الیاف مختلف تأیید شده است. در نهایت برای نمایش کارکرد مدل، خروجیهای مدل به صورت منحنیهای تنش مؤثر میانگین- مدول برشی، تنش مؤثر میانگین- مدول بالک و تنش مؤثر میانگین- نسبت کرنش حجمی به کرنش برشی برای خاکهای مختلف ارائه شده است. نتایج مدلسازی نشان میدهند که با افزایش فشار همهجانبه، مقاومت اوج و تنش پسماند در نمونهها افزایش مییابد. این امر در مورد خاک ماسهای مسلح شده با سیمان و الیاف و نیز خاک غیرمسلح به وضوح دیده میشود و در مقایسه با دادههای آزمایشگاهی منطقی میباشد.
ماسه مسلح با سیمان و الیاف
مدل رفتاری
رفتار تنش- کرنش
تنش محوری اضافی
کرنش حجمی
2019
05
22
1
10
https://ceej.tabrizu.ac.ir/article_8941_ae3bf8dbeaffd5fe9884df1effb627c0.pdf
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست
2008-7918
2008-7918
1398
49.1
94
بررسی تأثیر میراگر مایع تنظیم شده ترکیبی (CTLD) روی رفتار دینامیکی سکوهای فراساحلی جکتی تحت بارگذاری زلزله و موج
حمید
احمدی
حسین
عیوض اوغلی
محمد علی
لطف الهی یقین
تأثیر یک میراگر مایع تنظیم شده (TLD) تا حد زیادی به هندسه مخزن وابسته است. اغلب TLDهای معمول به مخزنهای با مقاطع هندسی ساده، مانند مستطیلی و دایروی، محدودند. اما پلان کف سازه ممکن است محدودیتهایی برای استفاده از مخازن بزرگ با هندسه منظم ایجاد کند. همچنین میراگرهای TLD تنها در یک فرکانس عمل میکنند. در این تحقیق، کارایی یک نوع میراگر مایع تنظیم شده ترکیبی (CTLD) در کاهش ارتعاش سکوهای فراساحلی شابلونی تحت تحریک زلزله و موج مورد بررسی قرار میگیرد. با توجه به اصل هماهنگی بین فرکانس تلاطم سیال داخل مخازن و فرکانس اصلی نوسان سازه، CTLD باید به گونهای طراحی شود که برای هر دو شرایط بارگذاری موج و زلزله پاسخگو باشد. نتایج نشان دادند که اختصاص حالت "ارتباط: برقرار" برای بارگذاری موج و حالت "ارتباط: مسدود" برای بارگذاری زلزله بهترین نتیجه را دارد. ضمناً CTLD اثر قابل توجهی روی پاسخهای دینامیکی سکو دارد؛ به طوری که در صورت استفاده از CTLD، حداکثر کاهش در جابجایی عرشه فوقانی سکوی SPD1، به عنوان یک مطالعه موردی، تحت اثر زلزله حدود 13% و بیشترین مقدار کاهش در جابجایی و شتاب عرشه فوقانی سکو تحت اثر بارگذاری امواج حدود 20% بود.
سکوی فراساحلی جکتی
میراگر مایع تنظیم شده ترکیبی (CTLD)
تحلیل دینامیکی
کنترل غیر فعال
2019
05
22
11
21
https://ceej.tabrizu.ac.ir/article_8942_8117752c9a246af4ed3d8704d6b9ce30.pdf
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست
2008-7918
2008-7918
1398
49.1
94
اثر تقویت دیوار برشی بتنی با کمک مهاربند کمانشناپذیر تحت نگاشت حوزه دور و نزدیک
حمید
بیرقی
زلزلههای نزدیک گسل پالسدار در مقایسه با زلزلههای دور از گسل، پتانسل بیشتری برای ایجاد خرابی در سازهها را دارند. در این مقاله، اثر زلزلههای دور از گسل و نزدیک گسل بر پاسخ سازههای با دیوار برشی بتن مسلح تقویت شده با مهاربندهای کمانشناپذیر در ساختمانهای با ارتفاع متوسط و بلند با لحاظ نمودن ویژگیهای هرکدام از این المانها مورد مطالعه قرار میگیرد. این سیستم سازهای یک سیستم ترکیبی به شمار میرود. در این پژوهش، سازههای مدلهای مورد نظر، با به کارگیری روش تحلیل دینامیکی طیفی در سطح زلزله طرح و آییننامههای معتبر طراحی شدند. در ادامه، مدل غیر خطی سازهها تهیه شدند. در مدلسازی دیوار از المانهای فایبری با قابلیت توسعه پلاستیسیته استفاده شد. تحلیل تاریخچه زمانی غیر خطی تحت اثر رکوردهای دور و نزدیک گسل در سطح حداکثر زلزله محتمل انجام شد و پاسخ سازهها بررسی و قیاس شد. نتایج نشان داد در تراز پایه، مقدار برش سهم دیوار در حوزه نزدیک و حوزه دور به ترتیب بیش از سه برابر و دو برابر مقدار برش سهم مهاربندها است. مقادیر نسبت کرنش مهاربند به کرنش تسلیم مهاربند تحت زلزله نزدیک گسل به طور متوسط حدود 22 است که این نسبت برای حوزه دور به طور متوسط حدود 12 است.
زلزله
حوزه دور و نزدیک
دیوار برشی بتن مسلح
مهاربند کمانشناپذیر
2019
05
22
23
33
https://ceej.tabrizu.ac.ir/article_8943_0e8e77c745b6fe8c6cb1d92f3c7cc141.pdf
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست
2008-7918
2008-7918
1398
49.1
94
مدلسازی فیزیکی مقاومت بیرون کشیدگی میلمهار در خاک ماسهای به کمک جعبه برش بزرگ مقیاس
سجاد
توکلی
محمدحسین
امین فر
یک مطالعه آزمایشگاهی با استفاده از جعبه برش بزرگ مقیاس، برای بررسی رفتار میلمهارهایی که در خاک ماسهای متراکم واقع شدهاند، انجام شده است. در این تحقیق، با انجام آزمایشهایی نیروی بیرون کشیدگی حداکثر و نمودار بار- جابجایی به روش کنترل نرخ تغییر مکان، تعیین شدهاند. در این تحقیق همچنین به بررسی آزمایشگاهی تأثیر پارامترهای طول، قطر، مشخصههای سطح میلمهار (زبری) و میزان سربار بر ظرفیت بیرون کشیدگی میلمهارها پرداخته شده است. در کلیه آزمایشهای انجام شده، در هنگام اعمال نیروی کششی میزان جابجایی میلمهار و نیروی محوری قرائت شده و حداکثر نیروی محوری لازم برای بیرون کشیده شدن میلمهار از خاک و همچنین مقدار جابجایی که این نیرو در آن حاصل میشود، ثبت شدهاند. نتایج این تحقیق نشان میدهد که رابطه بین نیرو و تغییرمکان در کلیه آزمایشها در تغییرشکلهای کوچک به صورت خطی بوده و با افزایش تغییرمکان این رابطه از حالت خطی خارج میشود. همچنین با توجه به طول، قطر، نوع سطح میلمهار و سربار وارده، میلمهارها در تغییرمکانهای مختلفی به ظرفیت بیرون کشیدگی میرسند که مقدار این تغییرمکان با افزایش ظرفیت بیرون کشیدگی، افزایش مییابد. به عبارتی هرچه ظرفیت بیرون کشیدگی میلمهارها افزایش مییابد، شکل پذیری سیستم سازهای بالاتر میرود. با افزایش طول و قطر میلمهار، ظرفیت بیرون کشیدگی افزایش پیدا کرده ولی نرخ این افزایش به تناسب افزایش طول و قطر نبوده و از آن کمتر است. با زبر شدن سطح میلمهار، اندرکنش بین خاک و میلمهار افزایش یافته و باعث ایجاد نیروی محوری بیشتری در میلمهار نسبت به حالت سطح صاف شده است.
میلمهار
جعبه برش مستقیم
مقاومت برشی
ظرفیت بیرون کشیدگی
خاک میخ کوبی شده
2019
05
22
35
45
https://ceej.tabrizu.ac.ir/article_8945_ca72c7abea8277f107414072ae34fad4.pdf
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست
2008-7918
2008-7918
1398
49.1
94
استفاده از مدل MIROC-ESM در بررسی شرایط هیدرو- اقلیمی حوضه آبخیز کوچک مقیاس تحت اثر تغییر اقلیم
یوسف
حسن زاده
امیرحسین
آقاخانی افشار
چرخه هیدرولوژی در حوضه رودخانهها و منابع آب قابل دسترس در مناطق نیمه خشک جهان به شدت تحت تأثیر تغییرات اقلیم و افزایش بیش از حد انتشار گازهای گلخانهای قرار دارند. هدف این تحقیق بررسی اثرات تغییرات اقلیم بر شرایط اقلیمی حوضه آبخیز زشک- ابرده در استان خراسان رضوی میباشد. مدل SWAT توسط الگوریتم SUFI-2 با هدف بهبود نتایج شبیهسازی دبی حوضه مورد واسنجی و اعتبارسنجی قرار گرفت. مدل MIROC-ESM از سری مدلهای گزارش پنجم هیأت بینالدول تغییر اقلیم (Coupled Model Intercomparison Project; CMIP5) جهت بررسی اثرات تغییر اقلیم بر مؤلفههای هیدرو- اقلیمی حوضه و تحت چهار سناریوی انتشار (Representative Concentration Pathways; RCPs) به نامهای6/2، 5/4، 0/6 و 5/8 و در سه بازه زمانی آینده نزدیک (2042-2014)، میانی (2071-2043) و دور (2100-2072) مورد استفاده قرار گرفت. همچنین، روند تغییرات حوضه با استفاده از آزمون من- کندال مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تغییرات درجه تحت سناریوهای RCP4.5 و RCP6.0 در دوره زمانی آینده نزدیک و میانی و آینده دور (RCP6.0) از یک روند معنیدار افزایشی تبعیت میکند. از طرف دیگر، مؤلفه بارش در تمامی سناریوها از تغییرات کاهشی غیرمعنیداری پیروی میکند. همچنین، تغییرات رواناب تحت سناریوی RCP4.5 و در دورههای زمانی آینده میانی و دور و تحت سناریوی RCP8.5 و در آینده دور از روند معنیدار کاهشی تبعیت میکند. به طور کلی، میزان درجه حرارت در یک مسیر افزایشی پیش میرود، در حالی که مقادیر بارش و رواناب یک جابجایی کاهشی را تا انتهای قرن 21 در حوضه دنبال میکنند.
مدل ارزیابی آب و خاک
تغییر اقلیم
گزارش پنجم هیأت بینالدول
سناریوی انتشار
آزمون من- کندال
2019
05
22
47
59
https://ceej.tabrizu.ac.ir/article_8956_6caa6b74bf2c807cc28082c5d6f8c926.pdf
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست
2008-7918
2008-7918
1398
49.1
94
روشی برای ارزیابی کمی درجه شایستگی جزء صفحه خمشی
محمد
رضایی پژند
سید رضا
سرافرازی
ارزیابی جزءها برای اطمینان از دستیابی به پاسخهای درست در روش اجزای محدود ضروری میباشد. به طور معمول، این کار بر روی نمودار همگرایی و به صورت کیفی انجام میپذیرد. در این مقاله، راهکارهایی پیشنهاد خواهد شد که بتوانند سرعت، یکنوایی و حد نهایی همگرایی پاسخها را افزون بر مقدار خطا، وارد فرآیند ارزیابی کنند. بر پایه نمرههای جزء در آزمونهای گوناگون، روش نویسندگان درجه شایستگی جزء را به دست میدهد. افزون بر اینها، آزمونهای سنگ نشانه صفحه خمشی دستهبندی خواهند شد. همچنین، جزء نوینی رابطهسازی میشود و شیوه ارزیابی پیشنهادی بر روی آن اجرا میگردد. نتیجه نهایی کار، پیشنهاد روش کمّی درجه شایستگی به جای شیوه سنتی کیفی سنجش تواناییهای جزءهای صفحه خمشی خواهد بود.
جزء محدود صفحه خمشی
درجه شایستگی
ارزیابی جزء
مسأله سنگ نشانه
2019
05
22
61
75
https://ceej.tabrizu.ac.ir/article_8957_8ea817c183b2ff4fec37fdefb29388a6.pdf
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست
2008-7918
2008-7918
1398
49.1
94
مدلسازی عددی جریان گلآلود در مخزن سد دز
محمدرضا
زایری
مهدی
قمشی
دینامیک سیالات محاسباتی (CFD) در تحلیل پدیدههای سیالاتی به علت دقت بالای آن به طور گستردهای مورد استفاده قرار میگیرد. با این حال، استفاده از مدل عددی در تحقیق و پژوهش جریانهای گلآلود ورودی به مخزن یک رویکرد نسبتاً جدید است، زیرا هیدرودینامیک جریان گلآلود به یک مخزن بسیار پیچیده میباشد. اطلاع از نحوه حرکت، پخش و گسترش طولی، عرضی و عمقی و زمان رسیدن آنها به بدنه سد در مدیریت بهینه زمان باز و بسته شدن دریچهها حائز اهمیت است. سد دز یکی از سدهای مهم کشور بوده که در شمال خوزستان قرار گرفته است. در این مقاله از دو مدل یک بعدی و سه بعدی جهت شبیهسازی پیشروی جریان گلآلود ورودی به مخزن سد دز استفاده گردید. کمیتهای هیدرودینامیکی جریان گلآلود شامل ارتفاع و سرعت متوسط جریان به دست آمده از مدل عددی محاسبه و با نتایج دادههای اندازهگیری شده مقایسه گردید که برای سرعت متوسط حداقل خطا 3/6 درصد و حداکثر خطا 5/10مشاهده گردید. خطاهای مشاهده شده برای ارتفاع متوسط جریان حداقل 6/4 و حداکثر 7/8 درصد میباشد. از تحلیل مقادیر اندازهگیری شده و تخمین زده شده میتوان بیان داشت که دبیهای بین۲۳۰ تا ۶۰۰ مترمکعب در ثانیه با غلظت رسوب 5/0 تا 15/1 گرم در لیتر جریان گلآلود ضعیغی ایجاد نمودهاند به طوری که این جریانها نتوانستهاند خود را به دیواره سد برسانند. دبیهای بیش از ۶۰۰ متر مکعب در ثانیه با غلظت رسوب بیش از 2/1 گرم در لیتر جریان گلآلود نسبتاً قوی ایجاد نمودهاند که توانستهاند خود را به دیواره سد برسانند.
جریان گلآلود
سد دز
مدل عددی
دینامیک سیالات محاسباتی
2019
05
22
77
88
https://ceej.tabrizu.ac.ir/article_8958_b1effdd10f556885c2409bbd18852a8d.pdf
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست
2008-7918
2008-7918
1398
49.1
94
بررسی اثر زئولیت بر مقاومت برشی خاک ماسهای بابلسر، تثبیت شده با سیمان
عیسی
شوش پاشا
مجتبی
عباسی
حسین
ملاعباسی
ماسههای سیمانی به عنوان یکی از موضوعات اقتصادی و زیستمحیطی در تثبیت خاک شناخته شدهاند. در برخی موارد ترکیبی از سیمان و ماسه با سایر مواد از جمله فیبر، شیشه، نانوذرات و یا زئولیت میتواند به طور مؤثر در تثبیت خاک در جادهسازی استفاده شود. در این بررسی زئولیت به عنوان یکی از مواد افزودنی به سیمان و اثرات آن بر مقاومت برشی مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این راستا از زئولیت نوع معدنی کلینوپیلولیت، سیمان تیپ II نکا و ماسه بابلسر به عنوان خاک پایه استفاده شد. تعداد 160 آزمایش مقاومت برشی بر روی طرح اختلاط 24 حالت سیمان و زئولیت شامل درصد سیمانهای مختلف 2، 4، 6 و 8 درصد وزن خشک کل نمونه و درصدهای جایگزینی 0، 10، 30، 50، 70 و 90 زئولیت با سیمان با تنش سربارهای 10، 20 و 40 کیلونیوتن بر مترمربع مطابق با حداکثر وزن مخصوص و رطوبت بهینه طرح اختلاط در مدت عملآوری 7 و 28 روز انجام شد. نتایج نشان داد که با جایگزینی تا 50% زئولیت به جای سیمان مقاومت برشی نمونهها، نسبت به نمونههای بدون زئولیت به میزان متوسط 62 درصد همراه با افزایش کرنش گسیختگی، افزایش مییابد.
تثبیت
سیمان
زئولیت
تراکم
مقاومت برش
2019
05
22
89
96
https://ceej.tabrizu.ac.ir/article_8959_e4155cebe60b913f5ea0138362b24bce.pdf
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست
2008-7918
2008-7918
1398
49.1
94
تأثیر ترکیب پسماندهای صنعتی و آهک بر رفتار هیدرومکانیکی رسها
امیررضا
گودرزی
حمیدرضا
اکبری
در پژوهش حاضر تأثیر استفاده توأم از ترکیب پسماندهای صنعت فولادسازی (شامل سرباره GGBS و BOFS) و آهک در شدتبخشی فرآیند بهبود خصوصیات مهندسی مصالح رسی بررسی شد. بدین منظور مقادیر صفر تا 30 درصد وزنی آهک، سرباره و مخلوط آهک- سرباره، هریک به طور جداگانه به یک نمونه خاک نرم (عمدتاً کائولینیت) اضافه و پس از عملآوری، مجموعهای از آزمایشهای مختلف بزرگساختاری و ریزساختاری صورت گرفت. نتایج به دست آمده مؤید آن است که در مقایسه با آهک، حضور سرباره به ویژه GGBS تأثیر اندکی بر مشخصات ژئومکانیکی خاک دارد. از طرفی، مشخص شد ترکیب آهک و سرباره (LAS) موجب کاهش شدید پتانسیل نگهداشت آب و کنترل نشست خاک شده و ظرفیت باربری را به طور قابل ملاحظهای افزایش میدهد. به نحوی که مقاومت فشاری این سری از نمونهها بیش از 15 برابر رشد داشته و رفتار آنها به ویژه در زمانهای محدود نگهداری (کمتر از 7 روز) حتی نسبت به تثبیت با آهک تنها، تا 150% بهبود مییابد. با استناد به طیفهای اشعه ایکس و آنالیزهای SEM-EDX، علت عملکرد مطلوب LAS به دلیل مصرف بهینه آهک برای رشد نانو ساختارهای سیمانی در سیستم خاک- افزودنی ارزیابی شد. در مجموع نتایج این مطالعه نشان میدهد استفاده از ترکیب آهک و سرباره (به خصوص BOFS) گزینه مناسبی برای بهسازی رفتار رسها بوده که علاوه بر کاهش 75 درصدی مصرف آهک، زمان عملآوری را بیش از سه برابر کم کرده و کمک مؤثری به پسمانداری زائدات صنعتی در راستای حفظ محیطزیست مینماید.
رس نرم
آهک
پسماند فولادسازی
خصوصیات هیدرومکانیکی
ریزساختار
2019
05
22
97
108
https://ceej.tabrizu.ac.ir/article_8960_fea512a8b9770275b8891a7dbb60c984.pdf
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست
2008-7918
2008-7918
1398
49.1
94
مقاومت ضربهای بتن حاوی الیاف فولادی تحت شرایط مختلف عملآوری: مطالعه آزمایشگاهی و تحلیل آماری
محمد
محتشم معین
سیّدیاسین
موسوی
رحمت
مدندوست
حمیدرضا
ناصرسعید
در این مطالعه به بررسی آزمایشگاهی و تحلیل آماری مقاومت ضربهای بتن حاوی الیاف فولادی در شرایط مختلف عملآوری پرداخته شده است. برای این منظور از دو نوع الیاف فولادی شامل الیاف قلابدار و همچنین الیاف موجدار (در دو نسبت طول به قطر) در ساخت بتن الیافی استفاده گردید. علاوه بر سنجش مقاومتهای فشاری و کششی نمونهها در سن 28 روزه، مقاومت اولین ترک، مقاومت شکست و همچنین تعداد ضربات بعد از اولین ترک بر اساس آزمون سقوط وزنه در هر طرح مخلوط، بر روی 64 دیسک بتنی با ابعاد قطر 15 سانتیمتر و ارتفاع 4/6 سانتیمتر ارزیابی شد. نتایج نشان داد که حضور الیاف فولادی باعث افزایش مقاومتهای فشاری، کششی و ضربهای بتن صرف نظر از نوع عملآوری آن خواهد شد. با درنظر گرفتن تأثیر محیط عملآوری، نگهداری نمونهها در محیط خشک در مقایسه با محیط مرطوب نه تنها باعث کاهش میزان میانگین مقاومت اولین ترک و شکست بتن میگردد بلکه تغییرپذیری مقاومت اولین ترک و مقاومت شکست را تعریض نموده و به عبارتی پراکندگی بیشتری را منجر میشود. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که حضور الیاف باعث بهبود معنادار تعداد ضربات بعد از اولین ترک در هر دو محیط عملآوری میگردد. به عنوان یک نتیجهگیری کلی میتوان عملکرد مؤثرتر الیاف فولادی قلابدار را در تقابل با الیاف فولادی موجدار حتی با نسبت طول به قطر کوچکتر در افزایش مقاومت ضربهای بتن استنباط نمود.
بتن الیافی
الیاف فولادی
مقاومت ضربهای
شرایط عملآوری
2019
05
22
109
121
https://ceej.tabrizu.ac.ir/article_8961_16d38dbeda7a06c0031faa5105632ac0.pdf
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست دانشگاه تبریز
نشریه مهندسی عمران و محیط زیست
2008-7918
2008-7918
1398
49.1
94
مقایسه روشهای ارزیابی سریع آسیبپذیری لرزهای برای ساختمانهای مسکونی در تبریز با بکارگیری فرآیند تحلیل سلسله مراتبی
سیدعلی
موسوی خلخالی
مهدی
پورشاء
حسن
افشین
محمدرضا
چناقلو
با توجه به عدم مقاوم بودن آندسته از ساختمانهای مسکونی در شهر لرزهخیز تبریز که بر اساس آییننامههای قدیمی یا بدون ملاحظات آییننامهای ساخته شدهاند، لازم است که در مدت زمان اندک نسبت به ارزیابی آسیبپذیری لرزهای این ساختمانها اقدام شود. از اینرو باید روشی برای برآورد سریع آسیبپذیری ساختمانها با توجه به شرایط منطقه لرزهخیز تهیه شود. برای رسیدن به نتایج مناسب لازم است که دقت ارزیابی و سازگاری روشهای مختلف موجود با شرایط و ویژگیهای ساختمانهای منطقه مورد نظر مورد بررسی قرار گیرد و پس از مقایسه آنها، مناسبترین روش برای ارزیابی سریع ساختمانهای منطقه انتخاب شود. برای انجام این امر میتوان از فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) که یکی از روشهای آنالیز تصمیمگیری چندمعیاره است، استفاده نمود. برای تعیین دقت روشهای ارزیابی سریع که یکی از معیارهای تعیین شده برای مقایسه این روشها است، دو ساختمان فولادی با سیستم مهاربندی همگرا و یک ساختمان بنایی غیرمسلح که در فاصله زمانی سالهای 65 تا 74 در شهر تبریز ساخته شدهاند، با روشهای ارزیابی سریع و کمّی، مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج حاصل از آنها مورد مقایسه قرار میگیرد. ارزیابی کمّی این ساختمانها نیز بر اساس دستورالعمل بهسازی لرزهای ساختمانهای موجود و با استفاده از روش تحلیل استاتیکی غیر خطی انجام میشود. روشهای ارزیابی سریع مورد مقایسه در این پژوهش، شامل روشهای ارائه شده در دستورالعملهای FEMA154، NRC، ایران (نشریههای 364 و 376) و همچنین روش آریای تکمیل شده میباشد. این روشها با استفاده از روش AHP برمبنای 7 معیارِ تعیین شده، با یکدیگر مورد مقایسه میگیرند و از بین آنها روشی مناسب برای ارزیابی لرزهای سریع ساختمانهای مسکونی در تبریز معرفی میشود. مقایسه نتایج ارزیابی سریع و کمّی نشان میدهد که ارزیابی سریع مطابق FEMA154 دارای دقت و اطمینان بیشتری نسبت به سایر روشهای یاد شده در ارزیابی ساختمانهای مورد مطالعه میباشد. همچنین این روش در بین روشهای یاد شده مناسبترین گزینه برای ارزیابی سریع ساختمانهای مسکونی در تبریز میباشد.با توجه به عدم مقاوم بودن آندسته از ساختمانهای مسکونی در شهر لرزهخیز تبریز که بر اساس آییننامههای قدیمی یا بدون ملاحظات آییننامهای ساخته شدهاند، لازم است که در مدت زمان اندک نسبت به ارزیابی آسیبپذیری لرزهای این ساختمانها اقدام شود. از اینرو باید روشی برای برآورد سریع آسیبپذیری ساختمانها با توجه به شرایط منطقه لرزهخیز تهیه شود. برای رسیدن به نتایج مناسب لازم است که دقت ارزیابی و سازگاری روشهای مختلف موجود با شرایط و ویژگیهای ساختمانهای منطقه مورد نظر مورد بررسی قرار گیرد و پس از مقایسه آنها، مناسبترین روش برای ارزیابی سریع ساختمانهای منطقه انتخاب شود. برای انجام این امر میتوان از فرآیند تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) که یکی از روشهای آنالیز تصمیمگیری چندمعیاره است، استفاده نمود. برای تعیین دقت روشهای ارزیابی سریع که یکی از معیارهای تعیین شده برای مقایسه این روشها است، دو ساختمان فولادی با سیستم مهاربندی همگرا و یک ساختمان بنایی غیرمسلح که در فاصله زمانی سالهای 65 تا 74 در شهر تبریز ساخته شدهاند، با روشهای ارزیابی سریع و کمّی، مورد ارزیابی قرار گرفته و نتایج حاصل از آنها مورد مقایسه قرار میگیرد. ارزیابی کمّی این ساختمانها نیز بر اساس دستورالعمل بهسازی لرزهای ساختمانهای موجود و با استفاده از روش تحلیل استاتیکی غیر خطی انجام میشود. روشهای ارزیابی سریع مورد مقایسه در این پژوهش، شامل روشهای ارائه شده در دستورالعملهای FEMA154، NRC، ایران (نشریههای 364 و 376) و همچنین روش آریای تکمیل شده میباشد. این روشها با استفاده از روش AHP برمبنای 7 معیارِ تعیین شده، با یکدیگر مورد مقایسه میگیرند و از بین آنها روشی مناسب برای ارزیابی لرزهای سریع ساختمانهای مسکونی در تبریز معرفی میشود. مقایسه نتایج ارزیابی سریع و کمّی نشان میدهد که ارزیابی سریع مطابق FEMA154 دارای دقت و اطمینان بیشتری نسبت به سایر روشهای یاد شده در ارزیابی ساختمانهای مورد مطالعه میباشد. همچنین این روش در بین روشهای یاد شده مناسبترین گزینه برای ارزیابی سریع ساختمانهای مسکونی در تبریز میباشد.
روشهای ارزیابی لرزهای سریع
ارزیابی کمی (تحلیلی)
ساختمانهای مسکونی تبریز
سیستم مهاربندی همگرا
ساختمان بنایی غیرمسلح
روش AHP
2019
05
22
123
137
https://ceej.tabrizu.ac.ir/article_8962_320ec8c6284905b135047b580e41daed.pdf